Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
Çevre ve Orman Bakanlığından:
Resmi Gazete: 31 Aralık 2004, Cuma, Sayı: 25687
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve Kapsam
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları
potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su
kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde
gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemektir.
Bu Yönetmelik su ortamlarının kalite sınıflandırmaları ve kullanım amaçlarını,
su kalitesinin korunmasına ilişkin planlama esasları ve yasaklarını, atıksuların
boşaltım ilkelerini ve boşaltım izni esaslarını, atıksu altyapı tesisleri ile ilgili esasları ve
su kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılacak izleme ve denetleme usul ve esaslarını
kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 2 — Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8
ve 11 inci maddeleri ile 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
Alıcı su ortamı: Atıksuların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı göl,
akarsu, kıyı ve deniz suları ile yeraltı suları gibi yakın veya uzak çevreyi,
Atık: Her türlü üretim ve tüketim faaliyetleri sonunda, fiziksel, kimyasal ve
bakteriyolojik özellikleriyle karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerinin
değişmesine yol açarak dolaylı veya doğrudan zararlara yol açabilen ve ortamın
kullanım potansiyelini etkileyen katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerle atık enerjiyi,
Atıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş
veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher
hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ve yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız
şehir bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya
yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen suları,
Atıksu altyapı tesisleri: Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan
kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların nihai bertarafının
sağlandığı sistem ve tesislerin tamamını,
Atıksu altyapı tesisleri yönetimi: Mahallin en büyük mülki amirinin bilgi,
denetim ve gözetimi altında atıksu altyapı tesislerinin inşası, bakımı ve işletilmesinden
sorumlu olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini;
belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, organize sanayi bölgelerinde
organize sanayi bölgesi yönetimini, küçük sanayi sitelerinde kooperatif başkanlıklarını;
serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge müdürlüklerini; kültür ve turizm koruma ve
gelişme bölgelerinde, turizm merkezlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığını veya yetkili
kıldığı birimleri, mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü,
tatil sitesi, turizm tesis alanlarında site yönetimlerini veya tesis işletmecilerini,
Atıksu arıtımı: Suların çeşitli kullanımlar sonucunda atıksu haline dönüşerek
yitirdikleri fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını
tekrar kazandırabilmek ve/veya boşaldıkları alıcı ortamın doğal fiziksel, kimyasal,
bakteriyolojik ve ekolojik özelliklerini değiştirmeyecek hale getirebilmek için uygulanan
fiziksel, kimyasal ve biyolojik arıtma işlemlerinin birini veya birkaçını,
1
Atıksu kaynakları: Faaliyet ve üretimleri nedeniyle atıksuların oluşumuna
yolaçan konutlar, ticari binalar, endüstri kuruluşları, maden ocakları, cevher yıkama ve
zenginleştirme tesisleri, kentsel bölgeler, tarımsal alanlar, sanayi bölgeleri,
tamirhaneler, atölyeler, hastaneler ve benzeri kurum, kuruluş ve işletmeler ve
alanlardır. Bunlardan;
a) Her atıksu havzasında, atıksu debisi veya herhangi bir kirlilik parametresi
itibariyle (kg/gün) veya başka uygun bir birim cinsinden ifade edilen kirletici yükü o
havzada kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün % 1 inden
fazla olan veya endüstriyel atıksularda günlük debisi 50 m3 den daha fazla olan veya
tehlikeli ve zararlı atıklar içeren endüstriyel atıksu kaynakları önemli kirletici atıksu
kaynaklarını,
b) Atıksu debisi 50 m3/gün den daha düşük olan ve içerdiği herhangi bir kirlilik
parametresinin türü ve miktarı itibariyle önemli kirletici kaynak özelliğini taşımayan
atıksu kaynakları ise küçük atıksu kaynaklarını,
Atıksu toplama havzası: Atıksuların alıcı ortamlara verilmeden önce, ilgili
mühendislik çalışmalarında belirlenen sınırlar dahilinde toplandıkları alanların
toplamını,
Bağlantı kanalı: Atıksu kaynağının atıksularını kanalizasyon sistemine ileten,
parsel bacası ile atıksu kanalı arasında yer alan, mülk sahibine ait kanalı,
Balık biyodeneyi: Atıksuların indikatör organizma olarak kullanılan türden
balıklar üzerindeki zehirlilik etkisini saptamaya yarayan, atıksuların değişik
seyreltilerinde 48 saat, 72 saat, 96 saat gibi belirli süreler sonunda balıkların sağ
kalma yüzdelerinin belirlenerek; zehirliliğin, seyrelti oranları ile ilişkili olarak ifade
edilmesini sağlayan standart bir deneyi,
Debi: Bir akım kesitinden birim zamanda geçen suyun hacmini,
Deşarj: Arıtılmış olsun olmasın, atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı
ortama (sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan veya uygun mühendislik yapıları
kullanılarak toprağa sızdırılması hariç) veya sistemli bir şekilde yeraltına
boşaltılmasını,
Derin deniz deşarjı: Yeterli arıtma kapasitesine sahip olduğu mühendislik
çalışmaları ile tespit edilen alıcı ortamlarda denizin seyreltme ve doğal arıtma
süreçlerinden faydalanmak amacıyla atık suların sahillerden belirli uzaklıklarda deniz
dibine boru ve difüzörlerle deşarj edilmesini,
Difüzör: Derin deniz deşarjlarında, alıcı ortamlara verilen atıksu bulutunun
seyreltile-bilmesi amacıyla atıksu borusunun ucuna eklenen ve çoklu bir jet akımı
sağlayarak birinci seyrelme (S1) değerinin öngörülen 40-100 veya daha büyük
değerler almasını ve atıksuların alıcı ortama çıkışı sırasındaki akım özelliklerini
kontrollu bir biçimde sağlayan özel bir donanımı,
Ekonomik uygulanabilirliği ispatlanmış ileri arıtma teknolojileri: Sürekli
işletilmesinde başarısı tecrübeyle sabit olan, mukayese edilebilir metodlar, düzenekler
ve işletme şekilleriyle kontrolları yapılabilen, alıcı ortamlara ve atıksu altyapı tesislerine
deşarj kısıtlarını sağlayıcı tedbirleri pratikleştiren ve kullanışlı hale getiren, ileri ve ülke
şartlarında uygulanabilir teknolojik metodlar, düzenekler, işletme biçimleri ve arıtma
metodlarını,
Endüstriyel atıksu: Endüstri kuruluşlarından, imalathanelerden, atölyelerden,
tamirhanelerden, küçük sanayi sitelerinden ve organize sanayi bölgelerinden
kaynaklanan her türlü işlem ve yıkama artığı suları, proses suları ile karıştırılmadan
ayrı olarak işlem görüp uzaklaştırılan kazan ve soğutma sularını,
Evsel atıksu: Konutlardan ve okul, hastane, otel gibi küçük işletmelerden
kaynaklanan, insanların günlük normal yaşam faaliyetlerindeki ihtiyaç ve kullanımları
nedeniyle oluşan atıksuları,
2
Fekal atıklar: Bir su kütlesinin özellikle bakteriyolojik açıdan kirlenmesine
neden olan, insan veya sıcak kanlı hayvanların idrar, dışkı ve kalıntılarını,
Haliç: Bir nehir ağzındaki tatlı su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş bölgesini,
Havza: Bir akarsu, göl, baraj rezervuarı veya yeraltı suyu haznesi gibi bir su
kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamını,
Havza koruma planları: Su kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım
amacıyla korunması, en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması, kirlenmesinin
önlenmesi ve kirlenmiş olan su kaynaklarının su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla
yapılan çalışmaların bütününü içeren su kalite koruma planını,
Havza planları: Su kaynaklarından etkin bir biçimde yararlanılabilmesi için bu
kaynakların sulama, taşkın kontrolü, nehir ulaşımı, içme ve kullanma suyu temini,
hidroelektrik enerji üretimi, drenaj, akarsu havzası ıslahı ve benzeri amaçlarla yapılan
çalışmaların bütününü içeren su kullanım planını,
İçme ve kullanma suyu: İnsanların günlük faaliyetlerinde içme, yıkanma,
temizlik ve bu gibi ihtiyaçları için kullandıkları, sağlaması gereken özellikleri TS 266 ile
belirlenmiş olan, bir toplu su temini sistemi aracılığıyla çok sayıda tüketicinin ortak
kullanımına sunulan suları,
İçme ve kullanma suyu rezervuarı: İçme ve kullanma suyu temin edilen doğal
gölleri veya bu amaçla oluşturulan baraj rezervuarlarını,
İş termin planı: Atıksu kaynaklarının yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deşarj
standartlarını sağlamak için yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya
kanalizasyon gibi altyapı tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer alan yer seçimi,
proje, ihale, inşaat, işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını gösteren planı,
İdare: Yönetmelikte adı geçen idare,
a) 2872 sayılı Çevre Kanununun 12 nci maddesi ve 4856 sayılı Çevre ve
Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin (d) ve (j)
bentleri uyarınca, atık, artık ve yakıtların arıtılması, uzaklaştırılması, zararsız hale
getirilmesi ve ithali ile ilgili denetimlerde ve çevreye olumsuz etkileri olan her türlü
faaliyetin izlenmesi ve denetlenmesinde Çevre ve Orman Bakanlığını,
b) Kurum, kuruluş ve işletmelere işletme ve kullanım izni verilmesi ve denetim
görevinin ifasında yetkili olmak üzere; 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 268-
275 inci maddelerine göre Sağlık Bakanlığını, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa
göre Kültür ve Turizm Bakanlığını, 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanuna göre Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile diğer kurum ve
kuruluşları, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu,
1580 sayılı Belediye Kanununun verdiği yetkiler doğrultusunda mülki amirleri,
büyükşehir ve şehir belediye başkanlıklarını,
c) Atıksu altyapı tesislerinin bulunduğu yörelerde bağlantı izni ile bağlantı
kalite kontrol izin belgelerini veren ve kontrol eden atıksu altyapı tesisleri yönetimini,
d) Alıcı su ortamlarına deşarj izni için, mahalli çevre kurulunun uygun görüşü
ile mahallin en büyük mülki amirliğini,
e) Derin deniz deşarj izni için, Mahalli Çevre Kurulunun uygun görüşü ile
mahallin en büyük mülki amirliğini,
f) Yeraltı sularının kullanılması ve korunmasında 167 sayılı Yeraltı Suları
Hakkında Kanun ve 6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve
Vazifeleri Hakkında Kanun uyarınca yetkili kılınan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,
g) 2872 sayılı Çevre Kanununun 15 ve 16 ncı maddelerinde söz edilen
faaliyetlerin durdurulması hallerinde Sağlık Bakanlığını, Çevre ve Orman Bakanlığını
ve mahallin en büyük mülki amirlerini,
h) 2872 sayılı Çevre Kanununun 20, 21, 22 ve 23 üncü maddelerinde belirtilen
idari nitelikteki cezaların verilmesinde mezkûr Kanunun 24 üncü maddesinde yetkili
kılınan kamu kurum ve kuruluşlarını,
3
ı) Bir çevre yönetim planının birden fazla mülki idareyi içine alan havza
kapsamında oluşturulması gereği duyulduğu takdirde Çevre ve Orman Bakanlığını,
Kanalizasyon sistemi: Ayrık sistemde evsel ve/veya endüstriyel atıksuları ayrı,
yağmur sularını ayrı; bileşik sistemde ise bütün atıksuları birlikte toplamaya,
uzaklaştırmaya ve arıtma tesislerine iletmeye yarayan birbirleriyle bağlantılı boru ya da
kanallardan oluşan sistemi,
Kirli balast: Duran veya seyir halindeki tankerden, gemiden veya diğer deniz
araçlarından su üzerine bırakıldığında; su üstünde veya bitişik sahil hattında petrol, petrol
türevi veya yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında
renk değişikliği oluşturan veya askıda katı madde/emülsiyon halinde maddelerin
birikmesine yol açan balast suyunu,
Kıtaiçi su kaynağı: Karalarda bütün yapay ve doğal yeraltı ve yüzeysel suları,
denizle bağlantısı olan su kaynaklarında ise, tatlı su sınır noktasına kadar olan suları,
Kıyı çizgisi: Deniz, tabii, suni göl, baraj rezervuarları ve akarsularda taşkın
durumları dışında, suyun karayla temas ettiği noktaların birleşmesinden oluşan çizgiyi,
Kıyı koruma bölgesi: Deniz ve göllerin kıyı sularının, plaj olarak veya benzeri
bir amaçla kullanılmaları durumunda, kirlenme riski açısından korumaya alınması
gereken bölümlerini,
Kompozit numune: Evsel ve endüstriyel atıksularda belirli zaman aralıklarında
atıksu debisiyle orantılı olarak alınan karışık numuneyi,
Koy ve körfezler: Açık denizle kütlesel su alışverişinin boğaz veya daha geniş
bir açıklık aracılığıyla engellenmiş olarak sağlanabildiği ve kıyı çizgisinin girintili
(içbükey) olduğu deniz bölümlerini,
Kuşaklama kanalı: Baraj, göl ve körfezleri korumak amacıyla inşa edilen ve
çevreden gelen atıksuların kıyı boyunca toplandığı atıksu kanalını,
Numune alma noktası: Atıksu numune alma noktası, atıksuların toplanıp şehir
atıksu sistemine veya alıcı ortamlara boşaltım noktasını; alıcı ortam numune alma
noktası ise, atıksuyun alıcı ortama deşarj edilerek alıcı ortamla tam olarak karıştıktan
sonra numunenin alındığı noktayı,
Oluşan atıksu miktarı: Belirli bir oluşum periyodu için ölçümlerle veya su
tüketiminden hareketle yapılan hesaplamalarla belirlenen atıksu miktarını,
Organik atık: Karıştıkları su ortamında biyokimsayal olarak parçalanarak
oksijen tüketimine yolaçan organik maddeleri,
Ön arıtma tesisi: Atıksularının özellikleri nedeni ile;
a) Kanalizasyon sistemi yardımıyla toplanan atıksular için bu sisteme kabul
edilebilme sınırlarını sağlamak,
b) Atıksuların herhangi bir diğer taşıma aracı ile tekil, ortak, organize sanayi
bölgesine veya kamuya ait atıksu arıtma ve bertaraf tesisine kabulü için, bu
işletmelerin giriş suları için öngörülen sınır değerlere uymak,
c) Derin deniz deşarjı ile alıcı ortamlara doğrudan yapılan atıksuların
boşaltımından önce, bu konu ile ilgili öngörülen sınır değerlere kadar arıtmayı
sağlamak,
amacıyla yapılması istenen arıtma tesisini,
Ötrofikasyon: Göl veya su hareketleri kısıtlı olan kapalı veya yarı kapalı koy,
körfez, haliç, lagün, ve benzeri su ortamlarına özellikle karbon, azot ve fosfor gibi
besin maddelerinin taşınması ile ekolojik dengenin olumsuz yönde değişmesini,
Özel çevre koruma bölgesi: Ülkenin doğal zenginlikleriyle tanınan özel bazı
yörelerinde mevcut ekolojik dengenin korunması ve gelecek nesillere bozulmadan
intikal ettirilebilmesi için ayrılmış ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3/3/1988 tarihli ve
3416 sayılı Kanunla değişik 9 uncu maddesi gereğince belirlenmiş özel alanları,
4
Parsel bacası: Parsel bağlantı kanalının başında numune almak, ölçüm
yapmak, atıksu akımını izlemek için, içine girilebilen ve özel tipleri İller Bankasınca
belirlenmiş bacaları,
Parsel atıksu drenaj tesisi: Atıksuların parsel içinde toplanması, ön işlemi,
kontrolu ve şehir kanalizasyonuna bağlantısını sağlayan sistemi,
Rezervuar: Doğal gölleri veya suyun bir sedde yapısı arkasında biriktirilmesi
ile oluşturulan su hacmini,
Sanayi bölgesi: Belirli üretim alanlarında çalışan organize sanayi bölgelerini;
esnaf ve sanatkar siteleri, küçük sanayi bölgeleri ve kooperatif şeklinde üretim yapan
benzeri tüzel kişiliğe sahip kuruluşları kapsayan çeşitli küçük ve büyük sanayi
kuruluşlarının toplu halde bulundukları ve atıksularını ortak bir sistem ile toplayarak
bertaraf ettikleri bölgeleri,
Seyrelme: Bir alıcı ortama deşarj edilen atıksuyun içerdiği bir kirletici
parametrenin atıksudaki konsantrasyonunun deşarj sonucunda alıcı ortamda oluşan
fiziksel, hidrodinamik olaylar veya çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyokimsayal
reaksiyonlar sonucunda azalmasını ve atıksuyun alıcı ortama deşarj şekli ve alıcı
ortamın taşıdığı özelliklere bağlı olarak hesaplanabilen bir büyüklüğü,
Slaç: Gemilerin makine dairelerinde yakıtın ve yağın ayrıştırılması sonucu
geride kalan, kullanılmayan atık kısmı (yakıt/yağ çamuru),
Slop: Tankerlerde yükün boşaltılmasından sonra tanklarda kalan artık kısmı
(yük çamuru),
Sintine suyu: Gemilerin sintine bölümünde biriken makine dairelerinde
olabilecek kaçak ve sızıntı su ve yağları,
Su kalitesi karakteristik değeri: Ortam kalitesini belirlemek üzere alınan su
numunelerinde herhangi bir parametre için yapılan ölçümlere ait % 90 yüzdelik
değerini,
Su kalitesi kriterleri: Kullanım amaçlarının belirlenmiş olup olmadığına
bakılmaksızın bütün su kaynaklarının dengeli ve sağlıklı ortamlar olarak muhafazası
esasına göre, su kaynaklarının korunmasına ve kullanım planlanmasına temel teşkil
etmek üzere, yapılmış veya yapılacak kullanım sınıflarına uygunluk açısından su
kaynaklarından beklenen fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri,
Su kirliliği: Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve
ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya
dolaylı yoldan biyolojik kaynaklarda, insan sağlığında, balıkçılıkta, su kalitesinde ve
suyun diğer amaçlarla kullanılmasında engelleyici bozulmalar yaratacak madde veya
enerji atıklarının boşaltılmasını,
Su kirliliği kontrol standartları: Belirli bir amaçla kullanımı planlanan su
kütlelerinin mevcut su kalite kriterleri uyarınca kalite denetimine tabi tutulabilmesi ve
daha fazla kalite kaybının önlenmesi için konulmuş sınır değerlerini ve bu sınır
değerlerinden;
a) Atıksu boşaltımı dolayısı ile alıcı ortam sayılan su kütlelerinin kalite
özelliklerini bozmasını engellemek üzere konulmuş olanları, alıcı ortam standartlarını,
b) Aynı amaçla, boşaltılan atıksuların kalite özelliklerini kısıtlayanları ise
deşarj standartlarını,
Su toplama havzası: Göllerde ve rezervuarlarda bu su kaynağını besleyen
yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamını; bir akarsu parçasında ise
belirli bir kesiti besleyen bölgenin memba kesimini,
T90 – değeri: Fekal kaynaklı indikatör mikroorganizmaların, deniz ve kıyı
sularındaki ortam şartlarında, hidrodinamik ve dispersiv seyrelme şartları sabit
tutulmak kaydıyla, ilk konsantrasyonlarının % 10 una düşünceye kadar geçecek süreyi,
Tabakalaşma: Haliçler, koy ve körfezler başta olmak üzere, kıyı ve açık deniz
bölümlerinde ve göllerde derinlik boyunca sıcaklık, tuzluluk ve bunlara bağlı yoğunluk
5
farklılaşmasının aniden büyük değerler göstermesi sebebiyle, farklı özelliklerde birden
fazla su kütlesinin bulunabilmesini,
Tam karışım noktası: Atıksuyun alıcı ortamda dağılıp yeknesak bir
konsantrasyona ulaştığı deşarj noktasına en yakın noktayı,
Tatlı su sınır noktası: Denizle bağlantısı olan kıtaiçi su kaynaklarında tuzluluk
derecesinin hissedilir derecede arttığı ve tespitinde klorür iyonları konsantrasyonunun
250 mg/L olarak kabul edildiği noktayı,
Tehlikeli ve zararlı maddeler: Solunum, sindirim veya deri absorbsiyonu ile
akut toksisite ve uzun sürede kronik toksisite, kanserojen etki yapan, biyolojik arıtmaya
karşı direnç gösteren, yeraltı ve yüzeysel sularını kirletmemeleri için Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Tebliği uyarınca özel
muamele ve bertaraf işlemleri gerektiren maddeleri,
Üretkenlik (prodüktivite): Brüt (gros) birincil üretkenlik, deniz ve göl gibi su
kütlelerinde anorganik karbonun birim zaman ve yüzey alanı başına organik ürünlere
dönüştürülerek, organizma bünyesine alınan miktarını; net birincil üretkenlik ise iç
solunum ve diğer enerji kayıpları düşüldükten sonra kalan birincil üretkenlik miktarını,
Yağmur suyu kanalı: Ayrık sistem kanalizasyon yapılarında yağış suları,
yüzeysel sular, drenaj sularını taşıyan kanalları,
Yeraltı suları (YAS): Toprak yüzeyinin altında, durgun veya hareket halinde
olan bütün suları,
Zehirlilik (toksisite): Zehirli olarak tanımlanan bir maddenin belirli bir
konsantrasyondan fazla olarak su ortamında bulunmasıyla insan sağlığının, çeşitli
indikatör organizmaların sağlığının ve ekosistem dengesinin tehdit edilmesini; akut
veya kronik hastalıklara, teratojenik, genetik bozulmalara ve ölümlere yol açması
özelliğini,
ZSF (zehirlilik seyrelme faktörü): Atıksuların zehirlilik derecesini belirlemede
kullanılan bir birimi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlkeler
Suların Korunması ile İlgili Esaslar
Madde 4 — Suların korunması ve kirlenmesinin önlenmesinde;
a) Su kirliliği kontrolu açısından her tür kirletici kaynağın bir izin belgesine
bağlanması,
b) Evsel kaynaklı atıksular için, konuta giren temiz su miktarının atıksuya eşit
olması,
c) Kıta içi yüzeysel suların, yeraltı sularının ve deniz sularının çeşitli kullanım
amaçlarına göre sınıflandırılmasını sağlayacak su kalite kriterleri çerçevesinde su
kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerin saptanması, su kaynaklarının en uygun
kullanımlarının sağlanması çalışmalarını yapmak/yaptırmak ve alınacak tedbirlerin
önceliklerinin belirlenmesi,
d) Atıksu miktarını ve atık sudaki atık konsantrasyonunu en aza indirerek
kirliliği kaynağında önleyecek teknoloji ile üretim yapılması,
e) Atık su arıtımında teknik ve ekonomik açıdan uygun arıtma yöntemlerinin
seçilmesi,
f) Benzer nitelikte atıksu üreten endüstriler ve yerleşimler için ortak atıksu
arıtma tesisi kurulması,
g) Ötrofikasyon riski olan göl, gölet, koy, körfez gibi hassas alıcı su
ortamlarına deşarj yapacak atık su arıtım tesislerinin, gerektiğinde azot ve fosfor
giderimi gerçekleştirebilecek şekilde tasarımının yapılması,
h) Su ürünleri istihsal alanlarının korunması için gerekli tedbirlerin alınması,
6
ı) Bu Yönetmelikte tanımı yapılmış olan özel çevre koruma bölgeleri için
standart listelerinde ayrıca alıcı ortam standardı verilmemiş olmakla beraber;
Yönetmelikte verilmiş olan su ortamları kalite sınıflandırma listelerinde her grup için
ayrı ayrı olmak üzere en yüksek kaliteli sulara ait kalite parametrelerine uyulması ve
özel tedbirler alınması,
esastır.
Havza Planı , Havza Koruma Planı
Madde 5 — Kıta içi su kaynaklarının mevcut kalitesinin kullanım alanları için
gerekli kalite kriterlerine uygunluğunun tespitinin ve havza planının ilgili kurumların
görüşünü alarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yapılması esastır.
Kıta içi su kaynaklarının her türlü kullanım amacıyla korunması, kirlenmesinin
önlenmesi ve kirlenmiş olan su kaynaklarının su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla
havzanın özelliklerinin de dikkate alındığı bir havza koruma planı yapılması esastır.
Yapılan havza koruma planı sonucunda uzun vadeli bir koruma programı ve koruma
tedbirleri belirlenir. Bu yolla hazırlanacak koruyucu plana uyulması esastır.
Havza koruma planı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve ilgili kuruluşların
görüşleri alınarak Bakanlıkça yapılır ve/veya yaptırılır.
Suların Korunacağı Kirletici Etkenler
Madde 6 — Alıcı su ortamlarında evsel, endüstriyel, tarımsal, deniz trafiği ve
benzeri kaynaklardan dolayı kirlenmeye neden olan başlıca etkenler aşağıda
belirtilmiştir.
a) Fekal atıklar,
b) Organik atıklar,
c) Kimyasal Atıklar,
d) Aşırı üretim artışına neden olan besin maddelerinin, alıcı ortamın dengesini
bozacak şekilde aşırı boşaltımı,
e) Atık ısı,
f) Radyoaktif atıklar,
g) Denizden dibinden taranan malzeme, çamur, çöp ve hafriyat artıklarının ve
benzeri atıkların boşaltımı,
h) Gemi ve diğer deniz araçlarından kaynaklanan petrol türevli katı ve sıvı
atıklar (sintine suyu, kirli balast, slaç, slop, yağ ve benzeri atıklar),
ı) Yukarıda sayılanların dışında kalan Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Tebliğinde
sınır değerler getirilen maddeler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Su Ortamlarının Kalite Sınıflandırılması
Kıtaiçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması
Madde 7 — Kıtaiçi yüzeysel suların kalitelerine göre yapılan sınıflama aşağıda
verilmiştir.
Sınıf I : Yüksek kaliteli su,
Sınıf II : Az kirlenmiş su,
Sınıf III : Kirli su,
Sınıf IV : Çok kirlenmiş su.
Tablo 1 de sınıflandırma için geçerli su kalite parametreleri ve bunlara ait sınır
değerleri Sınıf I, II, III ve IV için ayrı ayrı verilmiştir. Bir su kaynağının bu sınıflardan
herhangi birine dahil edilebilmesi için bütün parametre değerleri, o sınıf için verilen
parametre değerleriyle uyum halinde bulunmalıdır.
Yukarıda belirtilen kalite sınıflarına karşılık gelen suların, aşağıdaki su
kullanım alanları için uygun olduğu kabul edilir.
a) Sınıf I – Yüksek kaliteli su;
1) Yalnız dezenfeksiyon ile içme suyu temini,
2) Rekreasyonel amaçlar (yüzme gibi vücut teması gerektirenler dahil),
7
3) Alabalık üretimi,
4) Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı,
5) Diğer amaçlar.
b) Sınıf II – Az kirlenmiş su;
1) İleri veya uygun bir arıtma ile içme suyu temini,
2) Rekreasyonel amaçlar,
3) Alabalık dışında balık üretimi,
4) Teknik Usuller Tebliği’nde verilmiş olan sulama suyu kalite kriterlerini
sağlamak şartıyla sulama suyu olarak,
5) Sınıf I dışındaki diğer bütün kullanımlar.
c) Sınıf III – Kirlenmiş su; gıda, tekstil gibi kaliteli su gerektiren endüstriler hariç
olmak üzere uygun bir arıtmadan sonra endüstriyel su temininde kullanılabilir.
d) Sınıf IV – Çok kirlenmiş su; Sınıf III için verilen kalite parametrelerinden
daha düşük kalitede olan ve üst kalite sınıfına iyileştirilerek kullanılabilecek yüzeysel
sulardır.
Su Kalite Sınıfının Belirlenmesi
Madde 8 — Su kaynağından alınan numuneler üzerinde yapılan analiz
sonuçlarına göre Tablo 1 de görülen her parametre grubu için (A,B,C,D) ayrı ayrı kalite
sınıfı tespit edilir. Ayrıca o grup içindeki her bir parametreye göre belirlenir. Bir gruba
ait en düşük kalite sınıfı o grubun sınıfını belirler. Ölçülen kirlilik parametrelerinin
değerlerinden hareketle karakteristik değeri bulabilmek için ortalama, standart sapma
ve gerekli istatistiki parametreler hesaplanır. Uygun olasılık dağılım tablosunda 0.90
olasılık değerine karşı gelen değişken değerine eşit standardize değişken veren
parametre değeri karakteristik değeri ifade eder. Karakteristik değerin belirlenmesinde
kaza sonunda oluşan durumları yansıtan ve bariz analiz hataları sonucu ortaya çıkan
sonuçlar dikkate alınmaz. Herhangi bir su kütlesinin bir noktasında ölçülen kıyaslama
parametresinin belirlenecek karakteristik değeri, Tablo 1 de verilen üst sınırlara göre,
hangi su kalite sınıfının üst değerinden daha küçük ise, numune alma noktası o sınıfa
aittir.
Kıyaslama; pH için o sınıfa ait aralık içinde kalınacağı, çözünmüş oksijen
konsantrasyonu ve doygunluk yüzdesi için ise o sınıfta verilen sayılar alt sınır değer
olacağı kabul edilerek yapılır.
Göl Sularının Kalite Sınıflandırılması
Madde 9 — Çeşitli amaçlarla kullanılan göl, gölet ve baraj rezervuarlarının
kalite özellikleri ve sınıflandırılması 7 nci ve 8 inci maddede açıklanan şekilde Tablo 1
gereğince yapılır. Ancak, göller ve baraj rezervuarları için Tablo 1 de verilen çözünmüş
oksijen konsantrasyonları ve oksijen doygunluk yüzdeleri sınıflandırmaya esas
alınmaz.
Göllerde Ötrofikasyon Kontrolü
Madde 10 — Göl, gölet ve baraj rezervuarlarının ötrofikasyon kontrolü
bakımından Tablo 2 de yer alan alıcı ortam standartlarına uyulması zorunludur.
Ötrofikasyon riski olan bu tür kıtaiçi yüzeysel sularda su ürünleri üretimi söz konusu
ise Bakanlık, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile koordineli çalışır.
Kıta içi yüzeysel Suların Kalitesine İlişkin Planlama Esasları
Madde 11 — Kıtaiçi yüzeysel suların kalite sınıflarının tespiti aşağıdaki
işlemler sonucunda yapılır.
a) Yüzeysel suyun yan kol bağlantıları ve atıksu deşarj noktaları işaretlenir.
Numune alma noktaları buna göre belirlenir. Numune alma noktası tespiti sırasında
akım koşullarındaki sürekliliği bozan coğrafi ve hidrolojik olgular dikkate alınır.
b) Numune alma sıklığı, minimum süresi ve numunelere uygulanacak analizler
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliğine göre
yapılır.
8
c) Yapılan analizler sonucunda numuneyi temsil edecek karakteristik değerler
belirlenir.
d) Alınan su numunelerinde yapılan analizler A,B,C,D parametre gruplarına
göre sınıflandırılır.
e) Numunenin A,B,C,D gruplarına göre seçilen kalite parametresine ait
bulunan karakteristik değerleri Tablo 1 A,B,C,D gruplarında verilen sınır değerlerle
kıyaslanır. Bu kıyaslamalardan sonra numunenin alındığı noktanın sınıfı (I,II,III,IV)
belirlenir.
f) Bir yüzeysel su ortamının çeşitli numune alma noktaları için belirlenen kalite
sınıfları tablolar halinde veya harita ve plan üzerinde kalite sınıflarını işaretleyerek
gösterilir. Bu işaretlemeden hareketle akarsu parçası veya durgun su alanının kalite
sınıfları belirlenir.
g) Su potansiyelini korumak amacıyla, Sınıf I suların su toplama
havzalarında, halen söz konusu su kaynağından herhangi bir biçimde içme suyu temin
edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinin (b) bendinde
belirlenen önlemler alınır. Sınıf II sulardan içme ve kullanma suyu olarak yararlanma
imkanı bulunanların, su alma noktası menbaına atık veya atıksu boşaltımı yapılmaması
esastır. Bunun dışında kalan amaçlarla, Sınıf II sularda mevcut kaliteyi korumak; teknik
ve ekonomik açıdan tutarlı ise, Sınıf III sularda kaliteyi iyileştirmeye çalışmak esastır.
Sınıf IV sularda ise amaç, uzun vadeli bir havza koruma planı çerçevesinde mevcut
kaliteyi iyileştirmektir.
h) Buraya kadar belirtilen kalite sınıfı belirleme çalışmaları zaman
alacağından, bu süre içinde İdare, atık veya arıtılmış veya doğrudan atıksu boşaltımı
söz konusu olan sularda, (g) bendinde amaçlanan hedeflerin zedelendiği kanaatine
varırsa Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün görüşüne başvurarak bilimsel kuruluş
ve/veya uzman kişilere bir tespit yaptırabilir.
ı) İçme ve kullanma suyu temin edilmesi planlanan yüzeysel su havzalarında,
bu Yönetmelik hükümleri, su temin projesinin yatırım programına alınması ile birlikte
uygulanmaya başlanır.
Yeraltı Sularının Sınıflandırılması
Madde 12 — Yeraltı sularının kalitelerine göre tanımlanan sınıflar aşağıda
verilmiştir.
Sınıf YAS I: Yüksek kaliteli yeraltı suları,
Sınıf YAS II: Orta kaliteli yeraltı suları,
Sınıf YAS III: Düşük kaliteli yeraltı suları.
a) Sınıf YAS I – Yüksek kaliteli yeraltı suları;
Sınıf YAS I sular içme suyunda ve gıda sanayiinde kullanılabilen yeraltı
sularıdır. Bu sınıfa giren yeraltı suları diğer her türlü kullanma amacına uygundur. Sınıf
YAS I suları, gerektiğinde uygun bir dezenfeksiyon işleminden sonra içme suyu olarak
kullanılabilirler. Sadece havalandırma ile gerekli oksijenin sağlanması şartıyla, Sınıf I
yüzeysel sulara ait kalite parametrelerini sağlayan yeraltı suları Sınıf YAS I sular
olarak kabul edilir.
b) Sınıf YAS II – Orta kaliteli yeraltı suları;
Sınıf YAS II sular, bir arıtma işleminden sonra içme suyu olarak
kullanılabilecek sulardır. Bu sular tarımsal su ve hayvan sulama suyu veya sanayide
soğutma suyu olarak herhangi bir arıtma işlemine gerek duyulmadan kullanılabilir.
Sınıf II yüzeysel sulara ait kalite parametrelerini sağlayan sular, Sınıf YAS II sular
olarak kabul edilir. Ancak demir, amonyum, mangan ve çözünmüş oksijen için
konulmuş sınırların bu sınıfa giren sularda sağlanması gerekli değildir.
c) Sınıf YAS III – Düşük kaliteli yeraltı suları;
9
Sınıf YAS III sular (a) ve (b) bentlerindeki kalite parametreleri karşılamayan
sulardır. Bu suların kullanım yeri, ekonomik, teknolojik ve sağlık açısından
sağlanabilecek arıtma derecesi ile belirlenir.
Yeraltı Sularının Sınıflarının Belirlenmesi
Madde 13 — Numune alma noktalarının sınıflarının belirlenmesi aşağıdaki
şekilde yapılır;
a) Yeraltı sularının sınıflandırılması için numune alma noktalarının seçimi
yapılır. Bu belirleme işlemi yapılıncaya kadar, yeraltı suyu çekilen bütün kuyular
numune alma noktalarıdır. Numune alma sıklığı, minimum süresi, uygulanacak
analizler ve karakteristik değer belirlemesi, Numune Alma ve Analiz Metodları
Tebliğine göre yapılır.
b) Numune alma noktalarının sınıflandırılmasında, yalnızca üç sınıf (YAS I,
YAS II, YAS III) göz önüne alınır.
Deniz ve Kıyı Sularının Sınıflandırılması
Madde 14 — Deniz ve kıyı suları kullanım amaçlarına göre aşağıdaki
sınıflamaya tabi tutulur;
Sınıf D I: Su ürünleri üretimi alanları,
Sınıf D II: Rekreasyon alanları,
Sınıf D III: Ticari, endüstriyel ve diğer kullanımlar sonucu etkilenen alanlar.
Yukarıda verilen sınıflamaya göre deniz suyu kullanım alanları ve özellikleri
aşağıda belirlenmiştir;
a) Sınıf D I – Su ürünleri üretimi alanları;
1) Yoğun ticari balıkçılık, su ürünleri avcılığı yapılan açık denizler,
2) Yoğun kıyı balıkçılığı ve kabuklu su ürünleri yetiştirme alanları,
3) Dalyancılık alanları.
Bu alanlardan beklenen deniz ve kıyı suları kalitesi için Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı tarafından belirlenen alıcı ortam standartlarına uyulur.
b) Sınıf D II – Rekreasyon alanları;
Bu sınıfta plaj olarak kullanılan kıyı suları ile temas gerektirmesine
bakılmaksızın sportif amaçla kullanılan deniz suları ve estetik mülahazalar için gerekli
deniz ve kıyı sularının sağlanması gereken standart değerler Tablo 3 de verilmektedir.
c) Sınıf D III – Gemi ve deniz araçları ile ticari, endüstriyel ve diğer kullanımlar
sonucu etkilenen alanlar.
Bu sularda genelde Tablo 4 teki kalite kriterleri aranırsa da bu kalitenin altına
düşülmesiyle bu sınıftaki kullanım imkanı aksamaz. Bununla beraber bu sularda kalite
düşmesine sebep olanlar dahi kirletme yasağı nedeniyle takibe alınır ve 2872 sayılı
Çevre Kanununda ki müeyyidelere tabi tutulurlar.
Deniz ve Kıyı Sularının Kalite Kriterleri
Madde 15 — Herhangi bir amaçla kullanım açısından sınıflamaya alınmış
olsun ya da olmasın tüm kıyı ve deniz sularının sağlıklı bir ortam halinde muhafazası
için, deniz sularının genel kalite kriterlerine uymak esastır. Bu kriterler Tablo 4 te
verilmiştir. Su ürünleri üretimi yapılan deniz ve kıyı sularının alıcı ortam standartları
Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca belirlenen standartlara uygun olmalıdır. Rekreasyon
amaçlı deniz ve kıyı sularının sağlanması gereken standart değerler Tablo 3 de
verilmektedir.
Su ürünleri üretimi alanları alıcı ortam standartları ile Tablo 3 ve 4 te yer alan
değerlerin bozulmasına neden olan faaliyetlere 2872 sayılı Kanunun ilgili maddeleri
gereğince yaptırım uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Su Kalitesine İlişkin Planlama Esasları ve Yasaklar
İçme ve Kullanma Suyu Temin Edilen Kıtaiçi Yüzeysel Sularla İlgili
Kirletme Yasakları
10
Madde 16 — İçme ve kullanma suyu rezervuarlarının ve benzeri su
kaynaklarının korunmasında, kaynağın ve havzasının özellikleri bilimsel çalışmalar ile
değerlendirilerek, koruma alanlarının tanımı ve koruma esasları ile ilgili olarak her
kaynak ve havzasına ilişkin özel hükümler getirilinceye kadar aşağıda verilen genel
ilkeler ve koruma alanları geçerlidir. Özel hükümler Bakanlıkça veya Bakanlıkla
koordineli olarak ilgili valiliklerce yapılır/yaptırılır. Özel hükümlerin ilgili imar planlarında
ve çevre düzeni planında aynen yer alması ve idare tarafından uygulanması esastır.
a) İçme ve kullanma suyu rezervuarına atık su deşarj edilemez. Su kaynağını
besleyen akar ve kuru derelere ise su kalitesini değiştirecek şekilde atık su deşarjına
izin verilmez.
b) Her türlü katı atık ve artıklar bu tür su kaynaklarına atılamaz ve atılmasına
izin verilemez.
c) Akaryakıt ile çalışan kayık, motor ve benzeri araçların kullanılmasına izin
verilmez. Yelkenli, kürekli veya akümülatör ile çalışan vasıtalara ve sallara izin
verilebilir.
Ancak, göl yüzey alanının çok büyük olması nedeniyle yöre halkının; güvenlik,
toplu taşıma, su ürünleri çıkarılması gibi gerekli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla,
akaryakıt ile çalışacak su araçlarının kullanılmasına su alma yapısına 300 metreden
daha yakın olmamak şartıyla Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce izin verilebilir. Bu
amaçla kullanılacak araçlarda oluşabilecek her türlü atıksu ve sintine suyunun
arıtıldıktan sonra bile içme ve kullanma suyu rezervuarına boşaltılması yasaktır.
d) İçme ve kullanma suyu rezervuarlarının su toplama havzaları içinde bulunan
devlete, belediyelere ve kamuya ait araziler koruma alanları için verilen kısıtlamalara
tabidir.
Ancak askeri tesisler için bu kısıtlamalar, Millî Savunma Bakanlığı ile
Bakanlıkça ayrıca belirlenir.
e) Yüzme, balık tutma, avlanma, piknik yapmaya, su alma noktasına 300
metreden daha yakın olan yerlerde izin verilemez.
f) İçme ve kullanma suyu temin edilen rezervuarlarda ihale yoluyla balık avı
yapılması, su ürünleri çıkarılması ve yetiştiriciliğinin yapılması yasaktır. Ancak, Devlet
Su İşleri Genel Müdürlüğünce ekonomik bölge oluşturulan rezervuarlarda Bakanlık ve
Tarım ve Köyişleri Bakanlığından olumlu görüş almak kaydıyla, ihale yoluyla balık avı
yapılmasına ve su ürünleri çıkarılmasına izin verilebilir.
g) Derelerden kum ve çakıl çıkarılması amacıyla kum ocağı açılmasına izin
verilmez.
Mutlak Koruma Alanı
Madde 17 — Mutlak koruma alanı, içme ve kullanma suyu rezervuarının
maksimum su seviyesinden itibaren 100 m genişlikteki şerit, mutlak koruma alanıdır.
Söz konusu alanın sınırının su toplama havzası sınırını aşması halinde, mutlak koruma
alanı havza sınırında son bulur. Bu alanda aşağıda belirtilen koruma tedbirleri alınır,
a) Koruma alanı içinde kalan bölge, su tutma yapısını halihazırda yapan veya
yapacak idarece kamulaştırılır. Doğal göllerde ise kamulaştırma suyu kullanan
idare/idarelerce yapılır. Mevcut içme ve kullanma suyu amaçlı yapay ve doğal göllerin
mutlak koruma alanının kamulaştırılması suyu kullanan idare veya idarelerce yapılır.
b) İçme ve kullanma suyu projesine ve mevcut yapıların kanalizasyon
sistemlerine ait mecburi teknik tesisler hariç olmak üzere, bu alanda hiçbir yapı
yapılamaz. Bu alanda kalan mevcut yapılar dondurulmuştur.
c) Çevre düzeni planına uyularak, bu alan içinde gölden faydalanma, piknik,
yüzme, balık tutma ve avlanma ihtiyaçları için cepler teşkil edilir. Bu cepler su alma
yapısına 300 metreden daha yakın olamaz.
d) Kamulaştırmayı yapan idarece gerekli görülen yerlerde alan çitle çevrilir
veya koruma alanı teşkil edilir.
11
Kısa Mesafeli Koruma Alanı
Madde 18 — Kısa mesafeli koruma alanı, içme ve kullanma suyu
rezervuarlarının mutlak koruma alanı sınırından itibaren 900 m genişliğindeki şerittir.
Söz konusu alan sınırının, su toplama havzası sınırını aşması halinde, kısa mesafeli
koruma alanı havza sınırında son bulur. Kısa mesafeli koruma alanı içinde;
a) Turizm, iskan ve sanayi yerleşmelerine izin verilemez.
b) Her türlü katı atık ve artıkların depolanmasına ve atılmasına izin verilemez.
c) Bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin (b) bendinde anılan mecburi teknik
tesisler ile 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamına giren
uygulamalar dışında hafriyat yapılamaz.
d) Sıvı ve katı yakıt depolarına izin verilemez. Bu alanda kalan mevcut yapılar
dondurulmuştur. Dondurulan binalarda mevcut oturma alanında değişiklik yapmamak,
kullanım maksadını değiştirmemek ve dış cephede mimari değişiklik yapmamak
şartıyla gerekli tadilat ve bakım yapılabilir.
e) Bu alanın rekreasyon ve piknik amacıyla kullanılmasına dönük kamu yararlı
ve günü birlik turizm ihtiyacına cevap verecek, sökülüp takılabilir elemanlardan
meydana gelen, geçici nitelikte kır kahvesi, büfe gibi yapılara, suyu kullanan idarece
onanmış çevre düzeni ve uygulama planlarına ve plan kararlarına uygun olarak izin
verilebilir.
f) Bu alanda yapılacak ifrazlardan sonra elde edilecek her parsel 10000 m2
den küçük olamaz. (e) bendinde belirtilen nitelikteki yapıların kapalı kısımlarının toplam
alanı her parselde 100 m2 yi geçemez.
g) (e) bendinde belirtilen yapıların atık suları, Sağlık Bakanlığının 13/3/1971
tarihli ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Lağım Mecrası
İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine
göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı
tesisine verilir.
h) Suni gübre ve tarım ilaçları kullanmamak şartıyla, hayvancılık ile ilgili
yapılar hariç olmak üzere kontrollü otlatmaya ve diğer tarımsal faaliyetlere Tarım ve
Köyişleri Bakanlığının kontrol ve denetiminde izin verilir. Ayrıca erozyonu azaltıcı
metodların uygulanması esastır.
ı) Zorunlu hallerde, imar planı gereği yapılacak yolların bu alandan geçecek
olan kısımlarında sadece ulaşımla ilgili işlevlerine gerekli tedbirlerin alınması şartı ile
izin verilebilir. Dinlenme tesisi, akaryakıt istasyonu ve benzeri tesisler yapılamaz.
j) Bu alanda 4/9/1988 tarihinden veya kaynağın içme ve kullanma suyu
kapsamına alındığı tarihten önce mevcut olan yerleşim ve sanayi tesislerinden
kaynaklanan atık suların havza dışına çıkartılması esastır.
Orta Mesafeli Koruma Alanı
Madde 19 — Orta mesafeli koruma alanı içme ve kullanma suyu
rezervuarlarının kısa mesafeli koruma alanı sınırından itibaren 1 kilometre
genişliğindeki şerittir. Söz konusu alan sınırının su toplama havzası sınırını aşması
halinde, orta mesafeli koruma alanı havza sınırında son bulur. Bu alandaki koruma
tedbirleri aşağıda belirtilmiştir;
a) Bu alanda hiçbir sanayi kuruluşuna ve iskana izin verilemez.
b) Bu alanda yapılacak ifrazlardan sonra elde edilecek her parsel 5000 m2 den
küçük olamaz. Bu parsellerin tapu ve kadastro veya tapulama haritasında bulunan bir
yola, yapılan ifrazdan sonra en az 25 metre cephesi bulunması mecburidir.
c) Bu alanda bulunan parsellerde sıhhi ve estetik mahzur bulunmadığı
takdirde; parsel sathının %5 inden fazla yer işgal etmemek, inşaat alanları toplamı
2 katta 250 m2 yi, saçak seviyelerinin tabii zeminden yüksekliği h = 6.50 metreyi
aşmamak, yola ve parsel sınırlarına 5 metreden fazla yaklaşmamak şartı ile, bir
ailenin oturmasına mahsus bağ veya sayfiye evleri yapılmasına izin verilebilir.
12
Bu alanda ayrıca, yerleşik halkın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla entegre
tesis niteliğinde olmayan mandıra, kümes, ahır, ağıl, su ve yem depoları, hububat
depoları, gübre ve silaj çukurları, arıhaneler ve un değirmenleri gibi konut dışı
yapılara, mahreç aldığı yola 10 metreden, parsel hudutlarına 5 metreden fazla
yaklaşmamak ve inşaat alanı kat sayısı % 40 ı ve yapı yüksekliği h = 6.50 metreyi
geçmemek şartı ile suyu kullanan idarece izin verilebilir. Beton temel ve çelik seralar
yaklaşma mesafelerine uyulmak şartı ile inşaat alanı katsayısına tabi değildir.
Beton temel ve çelik çatı dışındaki basit örtü mahiyetindeki seralar ise
yukarıda belirtilen çekme mesafeleri ve inşaat alanı katsayısına tabi değildir. Bu
tesisler hakkında başka bir amaçla kullanılmayacağı hususunda tesis sahiplerince
Valiliğe noter tasdikli yazılı taahhütte bulunulması ve uygun görüşünün alınması
gerekmektedir. Bu maddede anılan yapılar ilgili Bakanlık ve kuruluşlarca hazırlanmış
bulunan 1/50 veya 1/100 ölçekli tip projeler üzerinden yapılabilir. Ayrıca tüm yapıların
imar mevzuatına uygun olarak yapılması gerekir.
d) (c) bendinde belirtilen tesislerin atıksuları, ancak teknik usuller tebliğinde
verilen sulama suyu kalite kriterlerine uygun olarak arıtıldıktan sonra sulamada
kullanılabilir.
e) Bu alanda galeri yöntemi ile patlatmalar, kırma, eleme, yıkama, cevher
hazırlama ve zenginleştirme işlemleri yapılamaz. Madenlerin çıkarılmasına; sağlık
açısından sakınca bulunmaması, mevcut su miktar ve kalitesini bozmayacak ve alıcı
ortama atıksu deşarjı oluşturmayacak şekilde çıkartılması, faaliyet sonunda arazinin
doğaya geri kazandırılarak terk edileceği hususunda faaliyet sahiplerince noter
tasdikli, yazılı taahhütte bulunulması şartları ile Bakanlıkça izin verilebilir.
f) Bu alanda suni gübre ve tarım ilaçları kullanılamaz.
g) Bu alanda hiçbir surette katı atık ve artıkların depolanmasına ve atılmasına
izin verilemez.
h) İmar planı gereği yapılacak yolların bu alandan geçirilecek kısımlarında
sadece ulaşımla ilgili fonksiyonlarına izin verilir. Akaryakıt istasyonu yapılamaz.
ı) Bu alanda 4/9/1988 tarihinden veya kaynağın içme ve kullanma suyu
kapsamına alındığı tarihten önce mevcut olan yerleşim ve sanayi tesislerinden
kaynaklanan atık suların havza dışına çıkartılması esastır.
Uzun Mesafeli Koruma Alanı
Madde 20 — İçme ve kullanma suyu rezervuarının yukarıda tanımlanan
koruma alanlarının dışında kalan su toplama havzasının tümü uzun mesafeli koruma
alanıdır. Bu alanda aşağıda belirtilen tedbirler alınır.
a) Bu alanın, orta mesafeli koruma alanı sınırından itibaren yatay olarak 3
kilometre genişliğindeki kısmında tamamen kuru tipte çalışan, tehlikeli atık üretmeyen
ve endüstriyel atıksu oluşturmayan sanayi kuruluşlarına izin verilebilir. Bu tesislerden
kaynaklanacak katı atık ve hava emisyonunun rezervuarın kalitesini etkilemeyecek
ölçüde ve şekilde uygun bertarafının sağlanması gerekir. Çöp depolama alanlarına ve
bertaraf tesislerine izin verilmez. Turizm ve iskana 19 uncu maddede belirlendiği
şekilde izin verilir.
Bu alanda galeri yöntemi patlatmalar, kimyasal ve metalurjik zenginleştirme
işlemileri yapılamaz. Madenlerin çıkarılmasına; sağlık açısından sakınca
bulunmaması, mevcut su kalitesini bozmayacak şekilde çıkartılması, faaliyet sonunda
arazinin doğaya geri kazandırılarak terk edileceği hususunda faaliyet sahiplerince
Bakanlığa noter tasdikli yazılı taahhütte bulunulması şartları ile izin verilebilir.
Bu alandaki faaliyetlerden oluşan atıksuların; Yönetmelikteki ilgili sektörün
alıcı ortama deşarj standartlarını sağlayarak havza dışına çıkartılması ya da geri
dönüşümlü olarak kullanılması şartıyla izin verilebilir. Ancak teknik ve ekonomik açıdan
mümkün olmayan durumlarda atık suların ileri arıtma teknolojileri kullanılıp Sınıf I su
13
kalitesine getirilmesi şartıyla havza içine deşarjına Bakanlığın uygun görüşü alınarak
izin verilebilir.
b) (a) bendinde belirtilen alanın bittiği yerden itibaren su toplama havzasının
sınırına kadar olan alandaki faaliyetlere, oluşan atıksuların Yönetmelikteki Tablo 5 ten
Tablo 21 e kadar olan deşarj standartlarını sağlayarak havza dışına çıkarılması veya
geri dönüşümlü olarak kullanılması şartıyla izin verilebilir. Ancak teknik ve ekonomik
açıdan mümkün olmayan durumlarda, atık suların ileri arıtma teknolojileri kullanılarak
Sınıf II su kalitesine getirilmesi şartıyla havza içine deşarjına izin verilebilir.
Bu alanda çöp depolama ve bertaraf alanlarının kurulması Bakanlığın uygun
görüşü alınarak yapılabilir. Ancak, 4/9/1988 tarihinden veya kaynağın içme ve
kullanma suyu kaynağı kapsamına alındığı tarihten önce mevcut olan, uzun mesafeli
koruma alanındaki yerleşimlerin atıksularının ileri arıtma teknolojileri kullanarak Sınıf
III su kalitesine getirilmesi şartıyla havza içine deşarjına izin verilebilir.
İçme ve kullanma suyu temin edilen su kaynaklarının su toplama alanlarının
çok büyük olması veya akış yukarısında başka bir baraj bulunması gibi sebeplerden
dolayı uzun mesafeli koruma alan sınırı Bakanlıkça kısıtlanabilir.
Göllerle İlgili Kirletme Yasakları
Madde 21 — İçme ve kullanma suyu temini dışındaki amaçlarla yapılmış olan
rezervuarlar ile bu amaçlar dışında kullanılan göl ve göletlere, arıtılmamış evsel ve
endüstriyel nitelikli atıksular verilemez.
Ayrıca, göllere atıksu deşarjı ile ilgili olarak bu Yönetmeliğin 33, 34 ve 35 inci
maddelerinde belirtilen esaslar uyarınca derin deniz deşarjı kriterleri uygulanamaz.
Arıtılmış evsel atıksuların tam arıtma ilkelerine göre sağlamaları gereken
deşarj standartları, bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde verilmiştir. Toplam koliform ve
ötrofikasyona yol açan azot ve fosfor elementlerinin ayrıca alıcı göl ortamındaki tolere
edilebilen sınırlara uyması esastır. Özellikle kirlilik ve ötrofikasyon kontrolu açısından
göllere verilecek evsel ve endüstriyel atıksuların bu Yönetmeliğin 31 ve 32 nci
maddeleri uyarınca gerekli deşarj standartlarını sağlamak amacıyla yapılacak olan bir
ileri arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra göllere deşarj edilmesini Bakanlık ister. Bu
konuda yapılacak yatırımların çok yüksek bulunması halinde, ekonomik kıyaslaması
yapılmak kaydıyla, atıksuların söz konusu gölün su toplama havzası dışına kollektör
veya kapalı kanal sistemleri tahliyesi yapılır. Alınan bütün bu tedbirlere rağmen, alıcı
ortam olarak göl sularının kalitesi Tablo 2 de istenen düzeylere ulaşmadığı takdirde, su
kalitesinin düzenlenmesi amacıyla bir havza koruma planı hazırlanır. Bu yolla
hazırlanacak koruyucu plana uyulması esastır.
Yeraltı Suları ile İlgili Kirletme Yasakları ve Düzenlemeler
Madde 22 — Yeraltı sularının kullanılması ve korunmasına ilişkin 16 Aralık
1960 tarihli ve 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun ile Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğüne verilen yetki ve sorumluluklar saklı kalmak üzere, yeraltı suyu
korunmasına ilişkin özel planlama esasları getirilinceye kadar aşağıda söz edilen
yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekir;
a) Yeraltı suyu hangi sınıftan olursa olsun, kalitesinde meydana gelen
değişiklik ve bozulmalarda, kirletici kaynak belirlenir ve kirleticilere 2872 sayılı Kanunun
20, 21 ve 23 üncü maddeleri uyarınca cezai işlem yapılır.
b) Bütün deniz kıyısı bölgelerinde, yeraltı suyu kalitesinin korunması
amacıyla, tuzlu su girişimini önleyecek emniyetli çekim tesbitlerinin yapılması
gereklidir. Emniyetli çekim değerinin aşılmasına yolaçan kaçak kuyular, İdare
tarafından belirlenerek kapatılır. Bu işlemi yapan gerçek ve tüzel kişilerin eylemi
kirletme yasağı kapsamına girer.
c) Kalıcı nitelikteki kirleticilerin uzun süreler sonunda kuyu ve drenlerden
ortaya çıkması muhtemel olduğundan, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli
14
ve Zararlı Maddeler Tebliğinde adı geçen ve hiçbir şekilde çevresel ortamlara
verilemeyeceği belirtilen maddeleri kullanan faaliyetler yasaktır.
d) Sınıf YAS I ve Sınıf YAS II grubu yeraltı sularının alındığı kuyu, pınar ve
infiltrasyon galerilerinin toplu içme suyu temini amacıyla kullanılanların, 50 metreden
daha yakın mesafelerde hiçbir yapıya, katı ve sıvı atık boşaltımına ve geçişe izin
verilmez. Bu koruma tedbirini uygulayabilmek için yeraltı suyu kaynağının 50 metre
çevresi dikenli tel ile çevrilir.
e) Koruma alanının büyüklüğü yerel şartlar dikkate alınarak idarece
azaltılabilir ya da arttırılabilir. Gerektiği hallerde ikinci bir koruma bandı oluşturularak,
bu alanın yapılaşmaya izin verilmeksizin yalnızca geçiş, rekreasyon gibi amaçlarla
kullanımına izin verilebilir.
f) Koruma bantlarının oluşturulmasına halihazırdaki durum, yukarıda (a), (b),
(c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen tedbirlerin uygulanmasına izin vermiyorsa, bu
durumda yapıların kamulaştırılmasına çalışılır. Bunun mümkün olmaması halinde,
koruma alanı içinde atık boşaltımını engelleyecek tedbirler alınır.
g) Atıksularla veya yağmur suları ile çözünerek yeraltı suyuna taşınabilecek
nitelikteki maddeler yeraltı suyu besleme havzası içerisinde zeminde doğrudan
depolanamaz.
h) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli ve Zararlı Maddeler
Tebliğinde belirtilen STS3 ve STS4 sınıflarındaki maddeleri ihtiva eden atıklar, ancak
Tebliğde bahsedilen özel tedbirler alınarak depolanabilir.
ı) Yeraltı sularının kirlenmemesi için tedbir almak amacıyla her türlü kimyasal
madde, proses ve arıtma çamurları ve çöp çürütme tankları özel atıklar ve benzeri
maddelerin depolama tankları sızdırmaz nitelikli olarak yapılır.
j) Atıksularla sulama yapıldığı takdirde, sulama suyu miktarı ve sulama
programı bu suların yeraltı suyuna sızarak kalıcı bir kirlenmeye yol açma tehlikesini en
aza indirecek şekilde düzenlenir.
k) Özellikle yeraltı sularının içme suyu amacıyla kullanıldığı yörelerde,
kullanılan tarım ilaçlarının doğal şartlarda parçalanabilir ve canlılarda uzun süreli
birikim yapmayacak türden olması gerekir. Bunların kullanımı konusunda, Tarım ve
Köyişleri Bakanlığının ilgili birimlerinden izin alınır.
l) Gübrelemede, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili birimlerince gerekli
miktar hesapları detaylı olarak belirlenir ve fazla gübre kullanılmamasına ilişkin
denetlemeler yapılır.
m) Radyoaktif izleyiciler kullanılması gerektiğinde, su kirlenmesine neden
olmayacak izleyiciler kullanılır.
n) Tehlikeli ve zararlı maddelerin kullanıldığı faaliyetler sırasında, kaza
ihtimali gözönüne alınarak, yeraltı suyu kirlenmesine engel olacak tedbirler alınır.
Meselâ perlit, talaş gibi maddeler bu amaçla stokta bulundurularak, kaza hallerinde
çevreye saçılan maddelerin absorpsiyonu için kullanıma hazır tutulur.
o) Yer altı suyu rezervlerine haiz akifer karakterindeki her türlü
formasyonlardan malzeme temini yasaktır. Ancak Yer altı suyu beslenme
havzalarından malzeme teminine Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşü
alınarak izin verilebilir.
p) Yeraltı suyuna arıtılmış dahi olsa doğrudan atık su deşarjı yapılamaz.
Yeraltı suyuna yapay besleme, yeraltı sularına ilişkin mevzuat hükümlerine göre
yapılır.
Denizlerle İlgili Kirletme Yasakları
Madde 23 — Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde verilen kirletici etkileri
doğuran her türlü deniz ve kıyı suyu kullanımı ile boşaltımlar tamamen yasaklanmış
veya izne bağlanmıştır. Türkiye’nin karasularına doğrudan yapılacak deşarj ve atık
boşaltımlarının izinsiz yapılmasına getirilen yasaklama hükümleri, ülkenin ekonomik
15
kullanım hakkı olan sulara dışardan gelecek dolaylı etkileri de ihtiva eder. Bu tür
durumlarda İdare, bu etkileri yaratan veya yaratma tehdidini oluşturanlara karşı gerekli
tedbirleri alır. Buna göre;
a) Hiç kimse gerekli izni almadıkça yukarıda belirlenmiş sulara veya bu suları
etkileyebilecek yakın sulara yasaklanmış veya izne tabi kılınmış maddeleri,
Türkiye’den veya Türkiye dışından getirerek boşaltamaz ve atamaz.
b) Türkiye’nin hükümranlık bölgesine giren denizlerde; gemi ve diğer deniz
araçlarından kaynaklanan petrol ve petrol türevli katı ve sıvı atıkların (sintine suları,
kirli balast suları, slaç, slop, yağ, çöp, pissu ve benzeri atıklar) ve bu denizler
üzerindeki hava sahasında seyreden uçakların atıklarının söz konusu denizlere
boşaltılması yasaktır.
c) Kıyı sularının kirlenmesinin önlenmesi için sahillerin kum bandı üzerinde
veya burayı etkileyecek yakınlıkta inşa edilen fosseptikler sızdırmasız olmalı ve oluşan
atıksu arıtma tesisi ya da kanalizasyon sistemine verilmelidir.
d) Petrol ve türevlerini işleyen, doldurup- boşaltan, depolayan işletmeler kaza
sonucu ve istenmeyen özel durumlar nedeniyle su ortamlarına petrol boşalması
ihtimali göz önünde bulundurularak, gerekli petrolle mücadele örgütü, ekipman ve
malzemesini her an hazır bulundurmakla yükümlüdürler.
e) Kaza nedeniyle yangın tehlikesinin bulunduğu durumlar hariç olmak üzere,
Bakanlığın uygun görüşü alınmadan su ortamına dağılmış petrolün dibe çöktürülmesi
veya kimyasal dispersant kullanılarak seyreltilmesi yasaktır.
f) Hafriyat artıkları, moloz, arıtma ve proses artığı çamurlar ve benzeri atıkların
bertaraf amacıyla deniz ve kıyı sularına boşaltımı yasaktır.
g) Balıkçılıkla ilgili olarak yapılan, su ürünleri ekimi ve balık, sünger ve diğer su
ürünleri kalıntılarının geri boşaltımı ve buna benzer işlemlerin liman, koy ve
körfezlerde Bakanlığın uygun görüşü alınmadan yapılması yasaktır.
h) Kıyı-açık denizlerde su ürünleri yetiştiriciliği ve buna bağlı olarak yer
belirleme çalışmaları ile ilgili olarak Bakanlığın görüşünün alınması zorunludur.
Deniz Dibi Tarama Faaliyetlerinin Kontrolü
Madde 24 — Deniz dibi taraması faaliyeti ve deniz dibinden taranan tarama
maddesinin cinsi, miktarı ve dökülecek yerin özellikleri dikkate alınarak Bakanlıktan
izin alınması mecburidir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Atıksuların Boşaltım İlkeleri
Kanalizasyon Sistemlerine Boşaltım
Madde 25 — Kanalizasyon sistemlerine atıksu boşaltımı için uygulanacak
temel ilkeler şunlardır;
a) Kanalizasyon sistemi bulunan yerlerde her türlü atıksuların kanalizasyon
şebekesine bağlanması, ilke olarak bir hak ve mecburiyettir.
b) Kanalizasyon sistemleri tahrip edilemez ve kullanım amaçları değiştirilemez.
c) Atıksu oluşumuna sebep olan gerçek ve tüzel kişiler, kanalizasyon
sisteminden, arıtma ve/veya bertaraf amacıyla kurulmuş arıtma ve deşarj tesislerinden
yararlanmalarının doğuracağı bütün harcamaları karşılamakla yükümlüdür.
d) Atıksu miktarının belirlenmesi için, içme suyu şebekesi haricinden su temin
edenler, temin ettiği su miktarını alt yapı tesisleri yönetimine belgelemek ve bedeli
karşılığında kanalizasyon sistemine bağlanmak zorundadır.
e) Bir endüstriyel atıksuyun kanalizasyon sistemine doğrudan bağlanabilmesi,
ya da vidanjör veya benzeri bir taşıma aracı ile taşınarak boşaltılabilmesi için;
1) Kanalizasyon sisteminin yapısına ve çalışmasına zarar verip engel
olmaması,
2) Çalışan personel ve civar halkı için sağlık sakıncası yaratmaması,
16
3) Kanalizasyon sisteminin bağlandığı arıtma tesisinin çalışmasını ve verimini
olumsuz yönde etkilememesi,
4) Biyolojik arıtma tesisinde arıtılamayacak maddeler içermemesi,
5) Atıksu arıtma tesisinde oluşacak çamur ve benzeri artıkların
uzaklaştırılmasını, kullanılmasını zorlaştırmaması ve çevre kirlenmesine yol açacak
nitelik kazanmalarına neden olmaması,
gerekir.
Alıcı Su Ortamına Doğrudan Boşaltım Esasları
Madde 26 — Atıksuların nitelik ve niceliklerinin kontrolu, kirliliğin azaltılması
ve arıtılması, verilen atıksu deşarj standartlarına uyulup uyulmadığı hususunun uygun
aralıklarla ve düzenli bir biçimde gözlenmesi ve belgelenmesi kirletenin sorumluluk ve
yükümlülüğündedir. Standartlara uyumun kontrolu açısından, kirleten tarafından
yaptırılan bu ölçümler üç yıl süreyle saklanır. İdare, bu yükümlülüğün yerine getirilip
getirilmediğini, gerekiyorsa kendi ölçümleriyle denetler. İdare tarafından denetim
amacıyla yapılan ölçümlerin masrafı kirleten tarafından karşılanır.
Alıcı su ortamlarında kirlenmenin önlenebilmesi için yapılacak uygulamalarda
aşağıdaki genel esaslar geçerlidir;
a) Atıksu altyapı tesisi bulunan yörelerde endüstri kuruluşları kanalizasyon
sistemine bağlantı esaslarına uyulmak şartıyla, atıksularını kentsel kanalizasyon
sistemine deşarj edebilirler. Kent dışında kalan ve doğrudan alıcı ortama deşarj yapan
atıksu kaynakları için münferit veya ortak arıtma tesisleri yapılarak bunların
atıksularının arıtılması gereklidir. Kent içinde veya dışında bulunan ve benzer nitelikte
atıksu üreten endüstriler için ortak atıksu altyapı tesisi kurularak ortak arıtma imkanları
incelenir ve değerlendirilir.
b) Deşarj standartlarının sağlanması amacıyla, atıksuların yağmur suları,
soğutma suları, az kirli yıkama suları ve buna benzer az kirli sularla seyreltilmesi
kesinlikle yasaktır.
c) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli ve Zararlı Maddeler
Tebliğinde yer alan maddelerin atıksularda bulunması ve alıcı ortamlara deşarjları için,
bu Tebliğde öngörülen şartlar ve sınır değerler geçerlidir.
d) Her türlü katı atık ve artıklarla, arıtma çamurları ve fosseptik çamurlarının
alıcı su ortamlarına boşaltılmaları yasaktır.
e) Gerçek veya tüzel kişiler, faaliyet türlerine göre, alıcı su ortamlarına
verdikleri atıksular için, Tablo 5 ten Tablo 21 e kadar konulan deşarj standartlarını
sağlamakla yükümlüdürler. Tehlikeli ve zararlı maddelerle ilgili olarak ayrıca yukarıda
(c) bendindeki hükümlere uymak; Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli ve
Zararlı Maddeler Tebliği uyarınca gerekli belgeleri temin etmek mecburidir.
f) Aynı sanayi kuruluşu içinde birden fazla sektörün bulunması ya da aynı sektörün
alt sektörlerinin bulunması halinde, endüstriyel nitelikli atık su debisi en yüksek olan
sektörün alıcı ortama deşarj standartlarının verildiği tablodaki parametre değerleri
esas alınır. Ancak atıksu debisi düşük olan sektör için Yönetmelikte verilen
parametrelerden bazıları, alıcı ortama deşarj için esas alınan tabloda bulunmuyor ise,
bulunmayan parametrelerde dikkate alınır.
Sanayi kuruluşlarının endüstriyel nitelikli atıksuları, bu kuruluşa ait evsel
nitelikli atıksularla birlikte arıtılıyorsa; evsel nitelikli atıksuyun miktarına bakılmaksızın,
ilgili sanayi kuruluşu için verilen deşarj standartları uygulanır.
g) Sulama ve drenaj kanallarına arıtılmış atıksu deşarjında, alıcı su ortamına
doğrudan boşaltımda uygulanan hükümler aynen geçerlidir. Ancak sulama kanallarına
arıtılmış atık su deşarjında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşünün
alınması gereklidir.
Alıcı Su Ortamına Doğrudan Boşaltım
17
Madde 27 — Türkiye’de kurulu halde bulunan endüstri tipleri, küçük sanayi
bölgeleri, organize sanayi bölgeleri ve diğer küçük işletmeler gözönüne alınarak,
standartlar endüstri bazında ayrı ayrı hazırlanmıştır. Çeşitli endüstriyel atıksular
karışımı ise, karışık endüstriler sektörü olarak ayrıca grup standartlarıyla temsil
edilmektedir.
Evsel nitelikli atıksuların alıcı su ortamlarına deşarjlarında uyulması gereken
standart değerler de Tablo 21 de verilmiştir.
Doğal olarak kendiliğinden çıkan sıcak ve mineralli sulardan veya herhangi bir
su ortamından alarak kullandıkları suyun kalitesini hiçbir şekilde değiştirmeden aynı su
ortamına deşarj ettiklerini belgeleyen kurum, kuruluş ve işletmeler, bu kapsama giren
su miktarı için deşarj standartlarını ihlal etmemiş sayılırlar. Ancak bu işletmelerin
yukarıda belirtilenden başka kalitede ayrı bir su kaynağını kullanmaları veya atıksu
üretmeleri halinde bu istisna hükmü, kalitesi değiştirilerek atılan miktardaki sular için
geçersizdir.
Kurum, kuruluş ve işletmeler, kendi gruplarına ait deşarj standartlarına kıyasla
daha kirli suları alıp kullandıklarında, boşalttıkları atıksuyun kullanıma aldıkları sudan
daha kirli olmamasını sağlamakla yükümlü tutulurlar.
Yer altından çıkarılarak enerji üretme ve ısıtma gibi çeşitli amaçlarla
kullanılan jeotermal kaynak sularının debisi 50 L/sn ve üzerinde ise suyun alındığı
formasyona reenjeksiyon ile bertaraf edilmesi zorunludur. Reenjeksiyon ile bertaraf
etmeyenlere işletme ruhsatı verilemez. Reenjeksiyonun mümkün olmadığı bilimsel
olarak ispatlanmış bu tür termal suların bertaraf yöntemi yapılacak bir çevresel etki
değerlendirmesi sonucu belirlenir.
Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanımı
Madde 28 — Sulama suyunun kıt olduğu ve ekonomik değer taşıdığı
yörelerde, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliğinde verilen sulama
suyu kalite kriterlerini sağlayacak derecede arıtılmış atıksuların, sulama suyu olarak
kullanılması teşvik edilir. Bu amaçla uygulanacak ön işlemler ve yapılması gereken
incelemeler Teknik Usuller Tebliğine göre yapılır. Bir atıksu kütlesinin bu tür
kullanımlara uygunluğu, valilikçe il çevre ve orman müdürlüğü, il tarım müdürlüğü ve
devlet su işleri bölge müdürlüğünden oluşturulacak komisyonca belirlenir.
Kompozit Numunelerin Alınma ve Değerlendirilme Esasları
Madde 29 — Atıksuların alıcı su ortamlarına doğrudan deşarjı ile ilgili olarak
bu Yönetmelikte getirilmiş olan standart değerler, alınan kompozit atıksu
numunelerinde aşılmaması gereken sınır değerleri ifade etmektedir.
Atıksu kaynakları gerekli deşarj standartlarını sağlamak için arıtma tesislerinin
çıkış sularını deşarj izin belgesinde belirtilen aralıklarla numune almak, ölçüm ve analiz
yapmak suretiyle kontrol etmek, atık suların özellikleri ve miktarlarına ilişkin bilgileri
belirlemek, belgelemek ve denetimlerde beyan etmekle yükümlüdürler. İdare, bu
yükümlülüğün yerine getirilip getirilmediğini, gerekiyorsa kendi ölçümleriyle denetler.
İdare tarafından yapılan bu ölçümlerin masrafı kirleten tarafından karşılanır.
Alıcı su ortamına atıksu deşarj standartları için üç ayrı sınır verilmiştir. Bunlar;
anlık, iki saatlik ve yirmidört saatlik kompozit çıkış suyu numunelerinden elde edilen
konsantrasyonları ifade etmektedir.
Denetlemelerde normal işletme şartlarına ait iki saatlik kompozit numuneler
ve bunlara ait sınır değerler esas alınır. Ancak iki saatlik kompozit numune alınması
mümkün olmayan, arıtılmış atık sularını iki saatten daha kısa sürede alıcı ortama
deşarj eden atıksu arıtma tesislerinde, arıtılmış atık su deşarjının devam ettiği süre
içerisinde alınan kompozit numune değeri iki saatlik kompozit numune değeri ile
kıyaslanarak denetleme yapılır.
Alıcı ortam deşarj standartlarının belirtildiği tablolarda anlık numune
parametresi bulunmayan sektörlerle ilgili idare tarafından yapılacak denetlemelerde,
18
alınacak anlık numuneler kontrol amacıyla kullanılabilir. Bu durumda alınan anlık
numune değeri iki saatlik kompozit numune için verilen standart değerden % 20 daha
fazla çıkarsa, işletmeden takip eden beş gün içerisinde iki saatlik kompozit numune
alınarak cezai işleme esas olmak üzere değerlendirme yapılır. İdare, gerekli görürse,
yirmidört saatlik kompozit numunelerin sonuçlarının da bu Yönetmelikte verilen sınır
değerleri sağlayıp sağlamadığını denetleyebilir. Kirleten, yapacağı çalışmalarda her iki
sınır değeri de izlemek ve belgelemek yükümlülüğündedir.
Denetlemelerde Balık Biyodeneyi (ZSF) parametresine ilgili idare tarafından
gerekli görülmesi durumunda bakılır.
Atıksu arıtma tesislerinin tasarımında BOİ5 parametresi dikkate alınır.
Özellikle kurulacak arıtma tesislerinin tasarımında, işletilmesinde ve deşarj izni
verilmesinde iki veya yirmidört saatlik kompozit numuneler için verilen standartlar
esas alınmalıdır. İki saatlik çalışma düzeni bulunmayan tesislerde, deşarj süresi
boyunca alınan kompozit numune, iki saatlik kompozit için verilen standartla
kıyaslanır.
Atık su debisi 500 m3 /gün üzerinde olan işletmelerin atıksu arıtma tesisi çıkış
noktasında numune alma bacası, otomatik numune alma ve debi ölçme cihazı
bulundurması zorunludur.
Atık sular veya arıtılmış sulardan numune alınması Numune Alma ve Analiz
Metodları Tebliğine göre yapılır.
Atıksu Miktarını ve Zararlarını Azaltmak için Alınabilecek Tedbirler
Madde 30 — Atıksu arıtımı için uygulanabilir olduğu genelde kabul edilmiş
metodlar, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliğinde tanımlanır. Atıksu
arıtım metodları seçilirken, alıcı su ortamının dışında kalan hava kirlenmesi, toprak
kirlenmesi, katı artıklar gibi çevre sorunlarına neden olmamak üzere gerekli tedbirler
alınır.
Endüstriyel Atıksu Deşarj Standartları
Madde 31 — Endüstriler üretim tiplerine göre gruplandırılmış ve onaltı tane
sektör oluşturulmuştur. Bu sektörlere giren tesislerden tamamen kuru tipte çalışanlar
için Tablo 5-20 arasındaki atıksu standartları uygulanmaz. Bu sektörler ve sektörlerin
içerdiği endüstri tipleri aşağıda verilmiştir;
a) Gıda sanayii sektörü; un fabrikaları, makarna fabrikaları, maya sanayii, süt
ve süt ürünleri, yağlı tohumlardan yağ çıkarılması ve sıvı yağ rafinasyonu, zeytin yağı
ve sabun üretimi, katı yağ rafinasyonu, mezbahalar ve entegre et tesisleri, balık ve
kemik unu üretimi, havyan kesimi yan ürünleri işleme, sebze ve meyve yıkama ve
işleme, bitki işleme, şeker sanayii, tuz işletmeleri, tarla balıkçılığı, su ürünleri
değerlendirme ve buna benzer sanayi kuruluşları.
b) İçki sanayii sektörü; alkolsüz içkiler (meşrubat) sanayii, alkol ve alkollü içki
sanayi, bira ve malt üretimi, melastan alkol üretimi.
c) Maden sanayii sektörü; demir ve demir dışı metal cevherleri, kömür üretimi
ve nakli, bor cevheri, seramik ve toprak sanayii, çimento, taş kırma, toprak sanayii ve
buna benzer sanayi kuruluşları.
d) Cam sanayii sektörü; cam eşya, düz cam ve pencere camı imali, cam yünü
hazırlama, gümüş kaplamalı ve kaplamasız ayna imali.
e) Kömür hazırlama işleme ve enerji üretimi sektörü; taş kömürü ve linyit
kömürü hazırlama, kok ve havagazı üretimi, termik santraller, nükleer santraller,
jeotermal santraller, soğutma suyu ve benzerleri, kapalı devre çalışan endüstriyel
soğutma suları, fuel-oil ve kömürle çalışan buhar kazanları ve benzeri tesisler.
f) Tekstil sanayii sektörü; açık elyaf, iplik üretimi ve terbiyesi, dokunmuş
kumaş terbiyesi, pamuklu tekstil ve benzerleri, çırçır sanayii, yün yıkama, terbiye,
dokuma ve benzerleri, örgü kumaş terbiyesi ve benzerleri, halı terbiyesi ve benzerleri,
sentetik tekstil terbiyesi ve benzerleri.
19
g) Petrol sanayii sektörü; petrol rafinerileri, petrol dolum tesisleri ve benzerleri.
h) Deri ve deri mamülleri sanayi.
ı) Selüloz, kağıt, karton sanayii sektörü; yarı selüloz üretimi, ağartılmamış
selüloz üretimi, ağartılmış selüloz üretimi, saf selüloz üretimi, nişasta katkısız kağıt
üretimi, nişasta katkılı kağıt üretimi, saf selülozdan elde edilen çok ince dokulu kağıt
üretimi, yüzey kaplamalı-dolgulu kağıt üretimi, kırpıntı kağıt yüzdesi yüksek olmayan
kağıt üretimi, kırpıntı kağıttan kağıt üretimi, parşömen kağıdı üretimi ve benzerleri.
j) Kimya sanayii sektörü; klor alkali sanayii, perborat ve diğer bor ürünleri
sanayii; zırnık üretimi ve benzerleri, boya ve mürekkep sanayii; boya ham madde ve
yardımcı madde sanayii; ilaç sanayii; gübre sanayii; plastik sanayii; boru, film, hortum,
kauçuk sanayii; taşıt lastiği ve lastik kaplamacılığı, tıbbi ve zirai müstahzarat sanayii
(laboratuvarlar, tanenli maddeler, kozmetik); deterjan sanayii; petrokimya ve
hidrokarbon üretim tesisleri, soda üretimi, karpit üretimi, baryum bileşikleri üretimi,
dispers oksitler üretimi ve benzerleri.
k) Metal sanayii sektörü; demir çelik işleme tesisleri, genelde metal hazırlama
ve işleme, galvanizleme, dağlama, elektrolitik kaplama, metal renklendirme, çinko
kaplama, su verme-sertleştirme, iletken plaka imalatı, akü imalatı, emayeleme,
sırlama, mineleme tesisleri, metal taşlama ve zımparalama tesisleri, metal cilalama ve
vernikleme tesisleri, laklama-boyama, demir dışı metal üretimi, alüminyum oksit ve
alüminyum izabesi, demir ve demir dışı dökümhane ve metal şekillendirme ve
benzerleri.
l) Ağaç mamülleri ve mobilya sanayii sektörü; kereste ve doğrama, sunta,
kutu, ambalaj, mekik, duralit ve benzerleri.
m) Seri makina imalatı, elektrik makinaları ve teçhizatı, yedek parça sanayii
sektörü.
n) Taşıt fabrikaları ve tamirhaneleri sanayi; motorlu ve motorsuz taşıt
tamirhaneleri, otomobil, kamyon, traktör, minibüs, bisiklet, motosiklet ve benzeri taşıt
aracı üreten fabrikalar, tersaneler ve gemi söküm tesisleri.
o) Karışık endüstriler; büyük ve küçük organize sanayi bölgeleri ve sektör
belirlemesi yapılamayan diğer sanayiler.
p) Endüstriyel nitelikli atıksu üreten diğer tesisler; içme suyu filtrelerinin geri
yıkama suları, endüstriyel soğutma suları, hava kirliliği kontrol amacıyla kullanılan filtre
su ve çamurları, benzin istasyonları, yer ve taşıt yıkama atıksuları, katı artık
değerlendirme ve bertaraf tesislerinden gelen atıksular, benzin istasyonlarından gelen
atıksular, tutkal ve zamk üretimi atıksuları, su yumuşatma, demineralizasyon ve
rejenerasyon, aktif karbon yıkama ve rejenerasyon tesisleri.
Yukarıda verilen endüstriyel atıksu kaynakları için belirlenen atıksu deşarj
standartları Tablo 5 ten Tablo 20 ye kadar düzenlenmiştir. Bu Yönetmelikte yer
almayan endüstri tipleri için işletmenin proses türü, kullanılan hammaddeler,
kimyasallar ve benzeri hususlar dikkate alınarak deşarj parametreleri ve bu
parametreler için benzer sektörler ve Tablo 19 esas alınarak deşarj standartları ilgili
idarece belirlendikten sonra Bakanlığın uygun görüşü alınarak uygulanır.
Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları
Madde 32 — Evsel nitelikli atıksu kaynaklarından doğrudan ve/veya kentsel
arıtma tesislerinden arıtılmış olarak çıkan suların alıcı su ortamlarına deşarjında
istenen standart değerler Tablo 21 de verilmiştir.
Evsel nitelikli atıksular kirlilik yüklerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır;
a) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 5-60 kg/gün arasında (Eşdeğer nüfus 84
-1000 arasında).
b) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 60-600 kg/gün (Eşdeğer nüfus 1000-10 000
arasında).
20
c) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 600-6000 kg/gün (Eşdeğer nüfus 10 000-100
000 arasında).
d) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 6000kg/gün’den büyük ( Eşdeğer nüfus 100
000 veya daha fazla).
Kanalizasyon sistemi bulunmayan yerleşim yerleri için; Valilikçe kirliliğe karşı
korunması gerekli görülen alanlarda, nüfus seksendört kişinin altında ise evsel
nitelikli atık sular Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak
Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki
fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı tesisine taşınır. Bu alanların dışında ise
nüfusu beşyüz kişiye kadar olan yerleşim yerlerinde, yukarıda bahsedilen Yönetmelik
hükümleri uygulanabilir.
Evsel atık sularını sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör
vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine veren atıksu kaynakları, atıksu yönetimleriyle
yaptıkları protokolü ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda aldıkları belgeleri üç yıl
süreyle saklamak ve denetimler sırasında görevlilere beyan etmek zorundadırlar.
Derin Deniz Deşarjlarıyla Alıcı Ortamlara Boşaltım
Madde 33 — Denize kıyısı olan yerleşimler ve kıyı bölgelerinde bulunan
endüstriler için, alıcı ortamda yeterli seyreltme kapasitesinin bulunduğunun ayrıntılı
mühendislik çalışmaları sonucunda kanıtlanması halinde, atıksuların ve soğutma
sularının derin deniz deşarjlarıyla bertarafına izin verilir. Bu durumlarda evsel ve
endüstriyel atıksular için alıcı ortama doğrudan deşarj için belirlenmiş olan deşarj
standartları uygulanmaz. Arıtılmamış evsel nitelikli atıksuların ve soğutma sularının
değişim ve seyreltme potansiyeli düşük olan yarı kapalı koy ve körfezlere, Coğrafi
şartlar nedeniyle derin deniz deşarjı yapılması zorunlu olursa, yapılacak deşarjın alıcı
ortamdaki ekolojik dengeleri bozmayacağı ve özellikle ağır metaller, nütriyentler ve
Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Tebliğinde belirtilen diğer maddelerin birikim
yapmayacağı, bir çevresel etki değerlendirme çalışması ile ispat edilirse, bu Yönetmeliğin
42 nci maddesi uyarınca izin verilir.
Derin Deniz Deşarjına İzin Verilebilecek Atıksuların Özellikleri
Madde 34 — Derin deniz deşarjından önce sadece sınırlı düzeyde bir arıtma
yapıldığı için, deniz ortamının korunabilmesi amacıyla, derin deniz deşarjıyla alıcı
ortama verilebilecek atıksu özellikleri sınırlandırılmıştır. Bu sınırlandırmalar aşağıda
belirtilmektedir;
a) Alıcı sulara derin deniz deşarjının yapılabilmesi için atıksuların Tehlikeli ve
Zararlı Maddeler Tebliğinde sözü edilen maddeleri aynı Tebliğde belirtilen sınır
değerlerin ötesinde içermemesi gerekir.
b) Derin deniz deşarjına 33 üncü madde uyarınca izin verilebilecek atıksuların
özellikleri Tablo 22 de verilmiştir. Bu tablodaki sınır değerlerden fazla kirletici özellikler
ihtiva eden suların denize boşaltımına izin verilmez.
Derin Deniz Deşarj Kriterleri
Madde 35 — Atıksuların derin deniz deşarjlarıyla bertaraf edilmesi
durumunda, alıcı ortamlar için uygulanacak olan derin deniz deşarj kriterleri Tablo 23
te düzenlenmiştir. Deşarj sistemlerinin tasarımında ayrıca aşağıdaki hususlar dikkate
alınmalıdır;
a) Denize bu Yönetmelikle verilebileceği kabul edilen atıksuların deşarj
edilebilmesi için projedeki ilk seyrelme S1 değeri 40 ın altında bulunmamalı, tercihen
S1 = 100 olmalıdır. Bu seyrelmelerin tesbiti Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik
Usuller Tebliğine göre yapılır.
b) Minimum deşarj derinliği 20 metre olmalı, eğer 20 metre derinliğe inmek
ekonomik olarak mümkün değilse, difüzör hariç deşarj boru boyu ortalama kıyı
çizgisinden itibaren Tablo 24 te gösterilenden az olmamalıdır. Tablodaki nufus
değerlerinden daha büyük yerleşim, faaliyetler ve sanayi kuruluşlarından “önemli
21
kirletici kaynak” sınıfına girenler için deşarj boru boyu, ön veya tam arıtma alternatifleri
ile birlikte ele alınarak bulunur.
c) Yaz aylarında T90 değeri Ege ve Akdeniz’de en az 1.5 saat, Karadeniz’de
ise 2 saat alınabilir. Kış aylarında T90 değerlerinin daha yüksek olacağı ve ortalama 3-
5 saat civarında bulunacağı gözönünde tutulmalıdır.
İstisna Hükümleri
Madde 36 — Belirli bir deniz ortamına deşarj yapmış olan ve yapabilecek
diğer atıksu kaynaklarının topluca deniz suyu kalitesi üzerinde olumsuz etkileri göz
önüne alınarak izin için gerektiğinde 35 inci maddede öngörülenden daha sıkı kriterler
ve tedbirler Bakanlığın görüşü alınarak Mahalli Çevre Kurulunun uygun görüşü ve
mahallin en büyük mülki amirinin onayı ile istenebilir.
Derin deniz deşarjına 33 üncü madde uyarınca izin verilebilecek atıksuların
özellikleri Tablo 22 de verilmiştir. Bu tabloda verilen parametrelerin dışında kirletici
özellikler ihtiva eden suların denize boşaltımına, yapılacak deşarjın alıcı ortamdaki
ekolojik dengeleri bozmayacağı ayrıntılı bilimsel çalışmalar ile kanıtlandığı taktirde izin
verilebilir.
ALTINCI BÖLÜM
Boşaltım İzni Esasları
Alıcı Su Ortamına Atıksu Deşarj İzni
Madde 37 — Bu Yönetmelik esaslarına uymak şartı ile, alıcı su ortamlarına
her türlü evsel ve/veya endüstriyel nitelikli atıksuların doğrudan deşarjı için idareden
izin alınması mecburidir. Her atıksu deşarjı için bu Yönetmelik çerçevesinde idarenin
istediği çıkış suyu kalitesinin ve diğer şartların sağlanması gereklidir. Alıcı su ortamına
her türlü atıksu deşarjı izni için mahalli çevre kurulunun uygun görüşü doğrultusunda
mahallin en büyük mülki amirliği yetkilidir.
Alıcı su ortamının çok yoğun bir şekilde kirletilmiş olduğu yörelerde alıcı su
ortamı deşarj standartları, yer ve sınır belirlemeleri ve uygulanacak diğer işlemlerin,
havza koruma planı ile tesbit edilmesi esastır.
Deşarj izninin verilmesine ilişkin esaslar aşağıdadır;
a) Atıksu deşarjı için İdare tarafından verilen izin beş yıl süre ile geçerlidir.
b) Bakanlıkça bir alıcı su ortamının, mevcut kullanım amaçlarının olumsuz
yönde etkilenmesini önlemek veya kalitesini düzeltmek amacı ile alıcı su ortamına,
bilimsel çalışmalar sonucu oluşturulan Havza Koruma Planı çalışması yapılıncaya
kadar alıcı ortamdaki su kaynaklarının minumum debileri ve kirlilik seviyesi dikkate
alınarak mevcut atıksu deşarjlarında bu Yönetmelikte öngörülen sınırların ötesinde
kısıtlamalar yapılabilir. Tablo-1 deki limit değerler dikkate alınarak yapılacak
hesaplamalar sonucunda atıksu deşarj limitlerinde gerekli oranda kısıtlama yapılır.
Yapılan kısıtlamalar tebliği tarihinden itibaren oniki ay içerisinde faaliyet sahibi
tarafından gerçekleştirilir.
c) Alıcı su ortamında renk parametresi 300 birim (Pt –Co) den fazla ölçülür ise
ortama deşarj yapan ilgili işletmelerin sektör tablolarındaki analizler yeniden yapılır.
Yapılan analiz sonucunda sektör tablosunda belirtilen parametrelerde istenilen
limitlerin sağlanmaması halinde gerekli işlem yapılır.
Kirlenmeye Karşı Tedbir Yükümlülüğünün Devamı
Madde 38 — Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri ile deşarj izni alan kurum,
kuruluş ve işletmeler, tesislerini kurup işletmeye aldıktan sonra da alıcı su ortamına
izin belgesinde öngörülenin ötesinde kirletici atmamaya ve atıksu deşarj standartlarını
aşmamakla yükümlüdür. İzin sahibi olmak cezai ve hukuki müeyyide uygulanmasına
engel teşkil etmez.
Deşarj İzninin Sınırlandırılması veya İptali
Madde 39 — Deşarj izinlerinin sınırlandırılmasında veya iptalinde aşağıdaki
işlemler uygulanır.
22
a) Deşarjın izin verildiği şekilde kullanımı esnasında alıcı su ortamının mevcut
veya ileriye yönelik kullanım amaçlarına olumsuz etkiler yaptığı tespit edildiğinde
deşarj limitleri sınırlandırılır.
b) Atıksu deşarj izni verilirken idare tarafından konulmuş hükümlere uygun
şekilde deşarj yapılmadığı tespit edilerek bir yıl içerisinde iki defa cezai işleme tabi
tutulan işletmelerin faaliyeti belirli bir süre durdurulur, bu süre sonunda da idarece
istenilen şartların yerine getirilmediğinin tespiti durumunda deşarj izni iptal edilir.
Deşarj İzin İşlemi
Madde 40 — Alıcı su ortamına deşarj için izin talep eden kişi veya kuruluş izin
başvurusunda, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliğinde verilen başvuru
ve deşarj izin formlarını gerçeğe uygun şekilde doldurmakla yükümlüdür.
Endüstriyel atıksu kaynaklarının izne bağlanabilmesi için endüstrinin tipi,
üretim miktarları, kullanılan ham maddeler, çalıştırılan işçi sayısı, su ve enerji tüketimi,
üretim akış şemaları ve üretim sırasında çıkan atıksuların kaynakları, katı ve sıvı
atıkların miktar ve özellikleri ve tehlikeli atıkların bulunup bulunmadığı konularındaki
bilgiler endüstri kuruluşu tarafından idareye bildirilir.
Alıcı su ortamına deşarj izni başvuru dosyasının eksiksiz olarak hazırlanması
ve alınan atık su analiz sonuçlarının, bu Yönetmelikte belirtilen standartları sağlaması
durumunda müracaat tarihinden itibaren en geç iki ay içerisinde deşarj izin başvurusu
sonuçlandırılır.
İzin belgeleri periyodik olarak yenilenir. Bu yenileme işlemi sırasında idarece
tesisin daha önce belirtilen özelliklerinde bir değişiklik olup olmadığı, atıksu miktar ve
kirlilik yüklerinin değişip değişmediği, daha önce alınması istenen teknolojik tedbirlerin
gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, yeni tedbirlere gerek olup olmadığı, ölçüm
programlarının düzenli bir biçimde yapılıp yapılmadığı tahkik edilir. Bu hususların
herhangi birinin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde mükellefin izin işlemine
yeni baştan başlaması ve bu Yönetmeliğin 26 ve 37 nci maddelerinde belirtilen ilkelere
göre yeniden izin belgesi alması zorunludur.
Deşarj İznine İtiraz
Madde 41 — Bir alıcı su ortamında atıksu deşarjından dolayı bazı olumsuz
etkilerin oluştuğunun belirlenmesi halinde veya bu deşarjdan dolayı zarar gören veya
zarar görmesi muhtemel olan üçüncü kişiler izni veren idareye delilleriyle birlikte
başvurarak, deşarj iznine itiraz etme hakkına sahiptirler. Yasal yollardan yapılacak bu
itirazların uygun bulunması halinde, deşarjı yapanlar gerekli iyileştirme tedbirlerini
almak mecburiyetindedirler.
Derin Deniz Deşarjı İzni
Madde 42 — Derin deniz deşarj izni aşağıdaki esaslar çerçevesinde verilir;
a) Derin deniz deşarjı için derin deniz deşarjı izin belgesi alınması esastır. 34 ve 35
inci maddelerde açıklanan hususlar esas alınarak hazırlanan derin deniz deşarj
projeleri Bakanlıkça onaylandıktan sonra derin deniz deşarjı izni Mahalli Çevre
Kurulunun uygun görüşü ile mahallin en büyük mülki amirinin onayı ile en geç altı ay
içinde verilir. Başvuruda hazırlanan derin deniz deşarjı projesi sureti, amaçlanan ve
gözetilen deniz kalite özelliği, tesislerin kurulacağı deniz bölgesinin ekonomik,
topoğrafik, batimetrik, su ürünleri ve benzeri kullanımla ilgili çeşitli özellikleri ile acil
durumlarda ve elektrik kesintilerinde alınacak tedbirler, ileriye ait gelişme, genişleme
ve proje değişiklik tahminleri izin başvurusunda yer alır.
Derin deniz deşarjı için izin talep eden kişi veya kuruluş izin başvurusunda, Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliğinde verilen başvuru ve derin deniz
deşarjı izin formlarını gerçeğe uygun şekilde doldurmakla yükümlüdür.
b) İzin 5 (beş) yıl süreyle geçerlidir. Bu süre içinde yükümlülüklerin yerine
getirilmediği tesbit edildiği takdirde daha önce verilmiş olan derin deniz deşarjı izni
mahallin en büyük mülki amirinin onayı ile veya gerekli görülmesi halinde Bakanlık
23
tarafından geri alınır. Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri ile izin alan kurum, kuruluş ve
işletmeler, tesislerini kurup işletmeye aldıktan sonra da projede öngörülenin ötesinde
kirletici atmamakla ve gerek alıcı ortam, gerekse deşarj standartlarını aşmamakla
yükümlüdürler.
YEDİNCİ BÖLÜM
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
Atıksu Toplama ve Bertaraf Yükümlülüğü
Madde 43 — Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri, 2872 sayılı Kanunun 11 inci
maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, sorumluluk bölgelerinde oluşan atıksuların
toplanması, iletilmesi ve bertaraf edilmesi işlemlerini yerine getirirler. Bu yönetimler,
toplanan atıksuların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde bertarafı ile
yükümlüdür.
Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri, yetki sınırları içindeki kanalizasyon
sistemleri ile toplanan atıksuları, atıksu arıtma ve bertaraf tesisleri kuruluncaya kadar
arıtma yapmadan uzaklaştırmak isterlerse, bu uygulama için Bakanlığa bilgi vermek
ve uygun görüşünü almak mecburiyetindedirler. İlgili başvuru atıksu arıtma tesisi ile
ilgili iş termin planı hazırladıktan sonra mülki amir kanalıyla yapılır. Belediyeler atık su
arıtma tesisinin kurulması ile ilgili iş termin planında ki taahhütlerini mücbir sebepler
dışında yerine getirmedikleri takdirde belediye başkanları görev ihmali yapmış
sayılırlar.
İş termin planını süresi içerisinde vermeyen ve iş termin planında ki taahhüt
ettikleri işleri zamanında yerine getirmeyen belediyelerin kanalizasyon sistemlerine
bağlantı yapılması ile ilgili olarak bu Yönetmeliğin 45 inci maddesinin (h) ve (ı)
bentlerinde belirlenen hususlarda Bakanlık kısıtlama yapabilir.
Bu yönetimlerin yetki sınırları içindeki taşınmaz mal sahipleri için atıksularını
bu tür ortak atıksu altyapı tesislerine bağlamak ve bu tesisleri kullanmak bir hak ve
mecburiyettir.
Atıksu Bağlantı İzni ve Belgesi
Madde 44 — Bir şehir ve/veya sanayi bölgesinde parsellerin, kurum, kuruluş
ve işletmelerin atıksularını atıksu altyapı tesislerine bağlayabilmeleri, atıksu altyapı
tesisleri yönetimince verilecek olan atıksu bağlantı iznine tabidir. Atıksu bağlantı izni,
evsel atıksuların yazılı bir belge karşılığında; endüstriyel ve karışık atıksuların ise
düzenlenecek bağlantı kalite kontrol izin belgesindeki koşulları sağlaması halinde,
atıksu altyapı tesisleri yönetimi tarafından verilen izindir. Bağlantı kalite kontrol izni;
atıksu altyapı tesisleri yönetimi tarafından, endüstriyel atıksuların kanalizasyon
sistemine bağlantı şartlarını belirleyen bağlantı kalite kontrol izin belgesi ile verilir. Bu
izin ve belgeler 45, 46, 47 ve 48 inci maddelerde açıklanan hususlara uyulması
şartıyla verilir.
Kanalizasyon Sistemine Bağlantı Kısıtları
Madde 45 — Atıksu altyapı tesisleri kapsamında inşa edilen ve işletilen
kanalizasyon sistemlerine yapılacak bağlantılar aşağıdaki kısıtlamalara tabidir;
a) Kanalizasyonun ayrık sistemde olması halinde, yağmur suları ve kirli
olmayan diğer drenaj suları, kanalizasyona bağlanamaz.
b) Birleşik ve ayrık sistemlerde, izne esas olacak atıksu miktarları ve özellikleri
yağışsız havalarda belirlenir.
c) Kesikli çalışan işletmeler, kanalizasyon sistemine bağlantı yapmadan önce
ön arıtma tesislerinin gerekli olup olmadığına bakılmaksızın, dengeleme havuzu inşa
etmek mecburiyetindedirler. Bu işletmelerin atıksu debileri ve kaliteleri bu dengeleme
havuzu çıkışında belirlenir. Dengeleme havuzu bulundurmayan tesislerde izne esas
olacak atıksu miktarları ve kirlilik yükleri, tesisten çıkacak maksimum atıksu miktar ve
kalitesi dikkate alınarak tespit edilir.
24
d) Kirletici maddeler ihtiva etmeyen soğutma sularının, yetkili atıksu altyapı
tesisleri yönetiminin özel onayı olmadan kanalizasyon sistemine bağlanması yasaktır.
e) Endüstriyel atıksular ön arıtma gereğini ortadan kaldırmak üzere
kirletilmemiş sularla seyreltilerek kanalizasyon sistemine verilemez.
f) Atıksu altyapı tesislerine deşarj edilmiş olan atıksular, atıksu altyapı tesisleri
yönetimlerinin yazılı izni olmadıkça herhangi bir amaç için kullanılamaz.
g) Kanalizasyon sisteminin arıtma ile sonlanmasına bakılmaksızın evsel atık
sular kanalizasyon sistemine belediyenin izni ile bağlantı yapabilir.
h) Küçük atık su kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile sonuçlanmayan
kanalizasyon sistemine Tablo 25 te verilen standart değerleri sağlayarak veya
doğrudan bağlanıp bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri
dikkate alınarak Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.
ı) Tehlikeli madde içermeyen, ancak kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam
debi ve kirletici yükünün % 1 inden fazla olan endüstriyel atıksu niteliğindeki atıksu
kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile sonuçlanmayan kanalizasyon sistemine Tablo 25
te verilen standart değerleri veya alıcı ortam deşarj standartlarını sağlayarak bağlanıp
bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri dikkate alınarak
Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.
Atıksu Toplama Sistemine Verilemeyecek Maddeler
Madde 46 — Arıtma tesisinin arıtma verimini, çamur tesislerinin işletilmesini,
çamur bertarafını veya çamur değerlendirilmesini olumsuz yönde etkileyen maddeler;
atıksu tesislerini tahrip eden, fonkisyonlarını ve bakımlarını engelleyen, zorlaştıran,
tehlikeye sokan veya tesislerde çalışan personele zarar veren maddelerin atıksu
altyapı tesislerine verilmesi yasaktır. Sanayi ve endüstri tesislerinde çöp ve katı
maddelerin öğütülerek kanalizasyona verilmesini sağlayan çöp öğütücülerinin
kullanılması yasaktır. Konut, işyeri ve sanayii tesislerinde kullanılan bitkisel ve madeni
atık yağların kanalizasyona verilmesi yasaktır.
Atıksu Altyapı Tesislerine Bağlanabilecek Atıksuların Özellikleri
Madde 47 — Önemli kirletici atıksu kaynağı tanımına giren endüstri atık
sularının atıksu altyapı tesislerine kabul edilmesi için Tablo 25 te verilen standart
değerlere uyum göstermesi şarttır.
Küçük atıksu kaynakları tanımına giren endüstri atık sularından Tablo 25 te
verilen standart değerleri aşanların atıksu altyapı tesislerine doğrudan bağlanabilmesi,
atıksu altyapı yönetimlerinin iznine bağlıdır.
Ön Arıtma Tesisleri
Madde 48 — Atıksularının özellikleri nedeni ile, atıksu altyapı tesisine
doğrudan bağlantıları, atıksu altyapı tesisleri yönetimleri tarafından uygun görülmeyen
endüstriler; kuruluş, işletme, bakım, kontrol ve belgeleme harcamaları kendilerine ait
olmak üzere, bu Yönetmelikte tanımı yapılmış olan bir ön arıtma sistemini kurmak ve
işletmek yükümlülüğündedirler.
Ayrıca ilgililer, herhangi bir atıksu toplama havzasında atıksu debisi veya ilgili
sanayi sektörüne ait Tablo 5 – Tablo 20 arası grup standartlarında verilen her bir
parametre itibariyle kirlenme yükü, o kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi
ve kirletici yükünün % 10 undan fazla olan endüstriyel atıksu kaynaklarında, teknik
özellikleri bağlantı kalite kontrol izin belgesinde belirtilen ve 2872 sayılı Kanunun 11
inci maddesinde tanımlanan esaslar çerçevesinde bir özel arıtma tesisini kurmak ve
işletmekle yükümlü tutulurlar. Bu durumda alıcı su ortamına doğrudan boşaltım ilkesi
ve atıksu standartları geçerlidir ve ayrıca bu Yönetmeliğin 37 nci maddesi uyarınca
taşınmaz mal sahibi ilgili idareden izin alır.
Kanalizasyon Sistemine Bağlantı ve Boşaltımların Kontrol Düzeni
Madde 49 — Atıksu üreten kurum, kuruluş ve işletmelerin kanalizasyon
sistemine atıksu bağlantısının yapıldığı yerde veya ön arıtma tesisi çıkışında kolayca
25
ulaşılabilen ve çalışmaya müsait bir kontrol bacası inşa edilir. Kontrol bacasının projesi
ve tipi bir plan üzerinde gösterilerek ilgili atıksu altyapı tesisleri yönetiminin bilgisine
sunulur. Yönetimin gerekli gördüğü kurum, kuruluş ve işletmelerin bağlantı yerinde
veya ön arıtma tesisi çıkışında, atıksuların özelliklerinin tespiti, bu Yönetmeliğin 29
uncu maddesinde tanımlandığı şekilde yapılır. Kontrol düzeninin tesbit edemeyeceği
ani dökülme ve deşarjların olabileceği kaynaklar için atıksu altyapı tesisleri yönetimi
ilave tedbirler belirtir. Bu tedbirlere ilişkin detaylı bilgi, bağlantı kalite kontrol izin
belgesinde yer alır.
Atıksu Altyapı Tesisleri Kullanımı Çerçevesinde Yönetmeliğin İhlali
Kapsamına Giren Davranışlar
Madde 50 — Atıksu altyapı tesisleri kullanımı çerçevesinde, Yönetmeliğin
ihlali kapsamına giren davranışlar aşağıda belirtilmiştir;
a) Taşınmaz mal sahibi, atıksu altyapı tesislerinden yararlanma şartlarına
ilişkin 43 üncü maddedeki yükümlülüklere rağmen, verilen süre içinde şehir atıksu
sistemine bağlantı yapmıyorsa,
b) Bağlantı ile ilgili kısıtlamalar ve bununla ilgili yasaklara ilişkin 44, 45 ve 46
ncı maddelerdeki hükümlerin aksine, bağlantısı yasaklanan atıksular veya maddeler
atıksu sistemine boşaltılıyorsa veya atıksu bağlantı kalite kontrol izin belgesinde
öngörülen sınır değerler aşılıyorsa,
c) Atıksular, bağlantı sınırlamaları ile ilgili 47 ve 48 inci maddelerin aksine, ön
arıtmasız olarak atıksu altyapı sistemine veriliyorsa,
d) Yeraltı suyu veya arıtılmasına gerek ve mecburiyet olmayan sular, bağlantı
ile ilgili kısıtlamaları belirleyen 45 inci maddenin (d) bendinin aksine, onay alınmadan
atıksu altyapı tesisine veriliyorsa,
e) Kontrol ve belgeleme yükümlülüğüne ilişkin 49 uncu maddenin aksine,
atıksu miktarları ve özelliklerini ölçebilmek amacıyla gerekli ölçüm düzenekleri ve
kontrol bacaları tesis çıkışında kurulmamışsa, uygun yere konulmamışsa veya
çalıştırılamıyorsa, bakımı yapılmıyorsa, uygun ve sorumlu bir personel tayin
edilmemişse veya kayıt defteri üç yıl boyunca saklanmamışsa ya da resmen denetimle
görevli kişinin talebine rağmen ibraz edilmemişse,
f) Kontrol düzeni ile ilgili 49 uncu maddenin aksine, parsel atıksu sisteminin
veya atıksuyun incelenmesine müsaade edilmemişse,
yukarıdaki davranışların görülmesi halinde gerçek ve tüzel kişiler hakkında,
ilgili atıksu altyapı tesisleri yönetimi tarafından tanzim edilecek tutanağa göre 2872
sayılı Kanunun 20, 21, 22 ve 23 üncü maddeleri uyarınca cezai işlem uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Denetim
Madde 51 — Bu Yönetmelik uyarınca kanalizasyon sistemlerine ve alıcı
ortamlara yapılacak olan her türlü atıksu deşarjı denetimi ve deşarj izni verilmesinde
2872 sayılı Kanun uyarınca Bakanlık yetkilidir. Ancak mahallin en büyük mülki amirliği,
büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idareleri, atıksu alt yapı tesislerini
tamamlamış il ve ilçe belediye başkanlıkları mevzuatlarında belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde denetim yaparlar. Bu kapsamda:
a) Kıta içi alıcı su ortamına yapılacak her türlü atıksu deşarjı denetiminde;
1) Büyükşehir belediyesi mücavir alan sınırı içerisinde ve büyükşehire içme ve
kullanma suyu sağlayan su havzalarında büyükşehir belediyesi su ve kanalizasyon
idaresi,
2) Büyükşehir, il ve ilçe belediyesi mücavir alan sınırı dışında mahallin en
büyük mülki amirliği,
3) İl ve ilçe belediyesi mücavir alan sınırı içerisinde belediye başkanlığı,
26
4) Büyükşehir belediyesi haricindeki yerleşimlere içme ve kullanma suyu temin
edilen su havzalarında mahallin en büyük mülki amirliği,
b) Büyükşehir, il ve ilçe belediyesi merkezi atıksu arıtma tesislerinin
denetiminde ve deşarj izni verilmesinde mahallin en büyük mülki amirliği,
c) Derin deniz deşarj izni belgesinde belirtilen hükümlere uyulup uyulmadığının
denetiminde mahallin en büyük mülki amirliği,
d) Kanalizasyona bağlantı izni ile bağlantı kalite kontrol izni belgesinde belirtilen
hükümlere uyulup uyulmadığının kontrolünde atıksu altyapı tesisleri yönetimi,
e) 2872 sayılı Kanunun 15 ve 16 ncı maddelerinde söz edilen faaliyetlerin
durdurulması hallerinde Sağlık Bakanlığı, Bakanlık ve mahallin en büyük mülki amirliği,
yetkilidir.
Haber Verme Yükümlülüğü
Madde 52 — Atıksu kaynakları mevzuatta öngörülen arıtma tesis veya
sistemlerini müstakil veya ortak olarak kurmak ve atık sularını deşarj standartlarını
sağlayacak şekilde arıtmak zorundadırlar. Arıtma tesisi olmayanlar, arızalananlar,
çalıştığı halde standartları sağlayamayanlar, faaliyetinde kapasite artırımına gidenler,
faaliyetlerini geçici veya sürekli olarak durduranlar ilgili idareye derhal haber vermekle
yükümlüdürler.
Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı
Madde 53 — Bu Yönetmelik çerçevesinde, tesisler için kurulacak atıksu arıtım
sistemleri projelerinin onaylanmasında Bakanlık yetkilidir. Atıksu arıtma tesisi proje
onaylanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkca belirlenir.
Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan atıksu arıtma tesisi projeleri Bakanlık
tarafından onaylanır. Arıtma sistemi, derin deniz deşarjı ile sonuçlanıyor ise 34 ve 35
inci maddelerde belirtilen derin deniz deşarjına izin verilebilecek atıksuların özellikleri
ve derin deniz deşarjı kriterleri ile 42 nci maddenin (a) bendinde belirtilen hususlar
dikkate alınarak ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler etüd ve tatbikat projelerini Bakanlığa
sunmakla yükümlüdürler.
İzleme
Madde 54 — Atıksu arıtma tesisi işletmecileri, arıtma tesislerinin verimli
olarak çalıştığının izlenmesinden ve kayıtlarının tutulmasından sorumludur. Atıksuların
özellikleri ve miktarları düzenli olarak Bakanlıkca belirlenecek bir formatta ve dijital
ortamda kaydedilir. İşletmeler atıksularının çıkış sularında deşarj izin belgesinde
belirtilen aralıklarla numune almakla, ölçüm ve analiz yapmak suretiyle kontrol
etmekle, atıksuların özellikleri ve miktarlarına ilişkin bilgileri belirlemek, belgelemek ve
denetimlerde beyan etmekle yükümlüdürler. İşletmeciler tarafından yapılan ölçüm ve
analizlerin sonuçları raporların asılları ile birlikte dijital ortamda da en az üç yıl süreyle
saklanmak zorundadır.
Derin deniz deşarj izni alan kurum, kuruluş ve işletmeler en az (4) aylık
periyotlar halinde Tablo 4 de verilen deniz suyu kalite kriterleri ile ilgili izleme yapıp
mahallin en büyük mülki amirine rapor etmekle yükümlüdürler. Mahallin en büyük mülki
amirince gerekli gördüğü durumlarda izleme süresi artırılabilir.
Göl, kıyı ve açık denizlerde su ürünleri üretimi yapacak gerçek ve tüzel kişiler
tesis kurulmadan önce su kalitesi ile ilgili ölçümleri yapmakla yükümlüdür. Bu
işletmeler işletme aşamasından itibaren, kirliliğin izlenmesi amacıyla yapılan analiz
sonuçlarını en az 6 aylık periyotlar halinde mahallin en büyük mülki amirine rapor
etmekle yükümlüdürler. Mahallin en büyük mülki amirince gerekli görülen durumlarda
izleme süresi artırılabilir.
Yaptırım
Madde 55 — Bu Yönetmelikteki yasaklara aykırı hareket edenler ve belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmeyenlere; ek süre verilmesi ve bu süre sonunda da yerine
getirmediği takdirde faaliyetlerinin kısmen veya tamamen durdurulması 2872 sayılı
27
Kanunun 15 ve 16 ncı maddelerinde belirtilen makamlar tarafından, aynı Kanunun 20,
21, 22 ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idari nitelikteki cezalar ise yine aynı
Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilen yetkili makamlar tarafından verilir.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 56 — 4/9/1988 tarihli ve 19919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 — 4/9/1988 tarihli ve 19919 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine dayanılarak çıkarılan
ve aşağıda isimleri verilen tebliğlerin yenileri çıkartılıncaya kadar uygulanmasına
devam edilir.
a) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği
b) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği
c) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliği
d) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Suda Tehlikeli ve Zararlı Maddeler Tebliği
Geçici Madde 2 — Atık su debisi 500 m3 /gün üzerinde olan işletmeler, 29
uncu madde de öngörülen atıksu arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası,
otomatik numune alma ve debi ölçme cihazlarını bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren oniki ay içerisinde kurmakla yükümlüdür.
Geçici Madde 3 — Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan bütün atıksu arıtma
tesislerinin çıkış noktasında numune alma bacası, atıksu debisi 1000 m3 /gün
üzerinde olan işletmeler, ayrıca otomatik numune alma ve debi ölçme cihazlarını bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren oniki ay içerisinde kurmakla
yükümlüdür.
Geçici Madde 4 — Belediye ve organize sanayi bölgeleri alt yapı yönetimleri
atıksu arıtma tesisi iş termin planlarını bu yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
bir yıl içerisinde hazırlayarak mülki amir kanalıyla Bakanlığa sunmak zorundadırlar.
Arıtma tesisi olmayan ve inşaatına başlanmayan mevcut organize sanayi bölgeleri alt
yapı yönetimleri ortak arıtma tesislerini iş termin planı onay tarihinden itibaren en geç
bir yıl içerisinde arıtma tesisi inşaat ihalesini gerçekleştirmek ve takip eden üç yıl
içerisinde de işletmeye almakla yükümlüdürler. Organize sanayii bölgesi içerisinde
tehlikeli ve zararlı maddeler içeren atıksu deşarj eden tesisler derhal gerekli tedbirleri
almakla yükümlüdürler.
Atıksu arıtma tesisi olmayan ve inşaatına başlamayan belediyeler; iş termin
planı ve atık su arıtma tesislerini bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
yapmakla yükümlü oldukları süreler aşağıda verilmiştir.
İş termin planı hazırlanması ve atıksu arıtma tesisi işletmeye alma için
aşılmaması gereken süreler
Nüfus İş termin planı hazırlama Atıksu arıtma tesisi işletmeye
Toplam süre
süresi alma süresi
> 100 000 1 yıl 3 yıl
4 yıl
100 000 – 50 000 1 yıl 4
yıl 5 yıl
50 000 – 0 000 1 yıl 5 yıl
6 yıl
10 000 – 2000 1 yıl 6 yıl
7 yıl
Yürürlük
Madde 57 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
28
Madde 58 — Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
İrtibatta Kalın